Ụlọ Nzukọ nke Mba Nile

Ụka SYNAGOGUE nke mba niile (SCOAN) TIMEline

1963 (June 12): Abdul-Fatai Temitope Balogun (nke mechara bụrụ TB Joshua) mụrụ na Arigidi, Akoko, Ondo State, Nigeria, Kolawole Balogun na Folarin Balogun.

1968 (December 17): Evelyn Akabude mụrụ na Delta State, Nigeria.

1971–1977: Onye a maara dị ka Francis Balogun, Joshua gara ụlọ akwụkwọ St. Stephen Anglican Primary School, Ikare-Akoko, Ondo State, Nigeria. Ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndrị otu afọ wee hapụ ya. Na-arụ ọrụ n'ugbo anụ ọkụkọ mgbe ọ kwụsịrị akwụkwọ.

1987: Jọshụa kwuru ọhụ mmalite mgbe o kpesịrị ekpere ụbọchị iri anọ na abalị iri anọ na ibu ọnụ na “Ugwu Ekpere” wee banye n'ọhụụ ụbọchị atọ nke ga-eduga na mmalite nke ozi ya.

1987: Joshua malitere "The Synagogue Church of All Nations" (SCOAN) na Lagos na mmadụ asatọ kpụrụ ndị otu ntọala n'ime ụlọ dara ada na mpaghara Agogo-Egbe nke Lagos.

1990: Joshua lụrụ Evelyn Akabude. Di na nwunye ahụ nwere ụmụ nwanyị atọ: Serah, Nkwa, na Obi.

2006 (March 8): Joshua hibere Emmanuel Television n'okpuru ikike Emmanuel Global Network n'ihi mmachibido iwu ọrụ ebube nke National Broadcasting Commission of Nigeria (NBC) na-agbasa n'afọ 2004.

2008: Gọọmenti Naijiria n'okpuru ochichi nke Alhaji nyere Joshua nsọpụrụ na nkwanye ugwu nke obodo na Order of the Federal Republic (OFR). Umaru Musa Yar'Adua.

2009: Joshua malitere otu bọọlụ a na-akpọ My People FC dị ka mgbasa ozi ike ntorobịa. Abụọ ndị otu egwuregwu bọọlụ Joshua (Sani Emmanuel na Ogenyi Onazi) gbara ndị otu egwuregwu bọọlụ obere mba, Nigeria Golden Eaglets n'asọmpi FIFA Under-17 World Cup.

2010 (Septemba): Gọọmenti Paul Biya dị na Cameroon depụtara SCOAN n'akwụkwọ aha ojii.

2011: Akwụkwọ akụkọ Forbes kwuru na akụ na ụba Joshua dị n'agbata US $ 10,000,000 na US $ 15,000,000; a họọrọ ya dị ka onye ụkọchukwu Pentikọstal nke Naijiria nke atọ kasị baa ọgaranya.

2014 (Septemba 12): Otu ụlọ mbikọ na ogige ụlọ ụka TB Joshua dara ma mmadụ 116 nwụrụ.

2015 (Eprel): Joshua weghaara ụgbọ elu okomoko Gulfstream na ọnụ ahịa US $ 60,000,000.

2017: Onye isi ala Leonel Fernandez kpọbatara Joshua òkù na Dominican Republic ebe ọ natara nnabata steeti na mbata na nkwanye ugwu zuru oke nke agha.

2020 (February): Joshua kwuru na amụma na nje COVID-19 ga-apụ n'anya na Machị na-esote.

2020 (March): Ndị isi ụka wepụtara ọkwa ọkwa na a ga-emechi SCOAN ruo oge ụfọdụ n'ụzọ kwekọrọ n'ụkpụrụ gọọmentị COVID-19 na-amachibido nnọkọ ọha na eze na ọrụ okpukperechi. TB Joshua nyere ikike imechi a.

2021 (June 5): Jọshụa nwụrụ na mberede n'okpuru ọnọdụ dị omimi, nke a na-eche na ọ gachara ozi mgbede na chọọchị ya.

2021 (July 9): E liri Jọshụa n'otu ebe a na-eri nri dị n'isi ụlọ ọrụ SCOAN na Lagos.

2021 (Septemba 9): Nwunye Joshua bụ Evelyn weghaara ọchịchị SCOAN na-esote mkpebi ikpe nke Justice Tijjani Ringim nke Federal High Court, Lagos nke nyere iwu ka ahọpụtaghachi ya dịka onye otu ndị Trustees nke SCOAN.

2021 (December 5): SCOAN meghere ofufe Sọnde (mgbe ọnwa iri abụọ na otu gachara) n'okpuru nduzi na njikwa nke Evelyn Joshua.

FOUNTER / GROUP HISTORY

N'amaghị ama maka ịdị omimi nke echiche nkà mmụta okpukpe ya ma ọ bụ ọmarịcha na ọkaibe nke nkà na-ekwu okwu, TB Joshua bụ onye ndu okpukpe kachasị ewu ewu, nke a kacha mara amara na nke a katọrọ na nyocha nke onye ndu okpukpe na Africa na njedebe nke iri abụọ na mmalite narị afọ nke iri abụọ na otu. [Foto dị n'aka nri] Ọ bụ, ma ruo n'ókè ụfọdụ, ọ ka bụ onye a kacha kpagbuo yana pastọ Pentikọstal kacha hụ n'anya na Africa. Ịdị adị nke ndị a na-emegiderịta onwe ha na-agụnye ihe mgbagwoju anya nke TB Joshua nọ n'oge ndụ ya, na ntọala okpukpe ya ka dị, mgbe ọ nwụsịrị. Omume ọjọọ ya, nke na-adịghị mma na nke a na-anụchabeghị ghọrọ maka ọtụtụ ndị na-enugharị n'isi ụlọ ọrụ ya bụ "The Synagogue, Church of All Nations" nke dị na Lagos, ihe osise mere ka ha kwenye n'okwu ọ bụla na onye ọha na eze. Ike na nnọgidesi ike nke mwakpo na mkpagbu nke Jọshụa yiri ka ha nhata njupụta, dị egwu, mmasị zuru ụwa ọnụ nke charismata ya.

The Synagogue, Church of All Nations Church (nke a bụ, SCOAN) bụ Temitope Balogun Joshua, nke a na-akpọ onye amụma TB Joshua hibere. Ọ bụ ezie na aha nzukọ ahụ nwere okwu bụ́ “ụka,” SCOAN bụ òtù okpukpe ọha na nke akụ̀ na ụba karịa chọọchị n’ihe Ndị Kraịst pụtara “ụka.” Ihe ịrụ ụka adịghị ya na ụdị okpukpere chi kacha ewu ewu ga-esi na Africa pụta na narị afọ nke iri abụọ na mmalite narị afọ nke iri abụọ na otu, TB Joshua gafere njiri mara agụmakwụkwọ nke ndị isi okpukpe. Mgbe ọ dị ndụ, ọ gụnyere ihe omimi na ihe omimi, ọrụ ebube na nhụsianya, esemokwu na esemokwu, mmasị na nlelị. E kpochapụrụ àgwà ndị a kama ọ na-agbanyekwuwanye ọbụna mgbe ọ nwụsịrị na mberede na June 2021. N'akụkọ ihe mere eme nke usoro okpukpe na mgbanwe n'Africa, ọ dịghị onye ọchụnta ego okpukpe ọzọ kpalitere mmasị na mmasị dị ukwuu, ọtụtụ ihe mgbagwoju anya nke ọnọdụ ọha mmadụ dị iche iche (ndọrọ ndọrọ ọchịchị, okpukpe). ịzụ ahịa, egwuregwu, mgbasa ozi na ọrụ ebube) dị ka TB Joshua.

Otu isi ihe dị mkpa iji ghọta ebe TB Joshua na omenala okpukpe na ọchịchọ nke oge a dị na akụkọ ndụ ya na akụkọ ifo ndị pụtara maka charismata ya (onyinye ime mmụọ na ike) yana otú ndị a si metụta ihe ngosi onwe ya na nkwakọ ngwaahịa ya. . A ga-aghọta ewu ewu ya n'ofe mba na omenaala n'ime ụwa mmekọrịta ọha na eze nke ịdị njikere yana ọtụtụ ngosipụta ya na ngwụcha ọgbara ọhụrụ yana gburugburu neoliberal pụtara nke 1980 gawa. Amụrụ na June 12, 1963, n'aka nne na nna Kolawole na Folarin Balogun, n'obodo Arigidi dị na Ondo steeti na ndịda ọdịda anyanwụ Nigeria, e nyere Joshua aha Abdul-Fatai. Akụkụ nke ihe mgbagwoju anya nke Joshua bụ na aha Abdul-Fatai bụ aha Islam nke sitere na Arabic; ọ pụtara ohu nke Allah. Nke a emeela ka ụfọdụ ndị na-akọwa nkọwa kwuo na a mụrụ Jọshụa n'ụlọ ndị Alakụba na mgbe a mụrụ ya bụ onye Alakụba; e boro ya na o wukwara ụlọ alakụba. Na Yorubaland, n'ozuzu ndị Alakụba na Ndị Kraịst na ndị na-eme okpukperechi na-ebi ma na-ekekọrịta omenala gụnyere aha (Peel 2016; Jansen 2021). Ya mere, ọ gaghị abụ ihe ọhụrụ ndị nne na nna bụ́ Ndị Kraịst inye ụmụ ha aha ndị na-abụghị Ndị Kraịst dị ka ihe àmà nke ihe nketa na ihe nketa.

Iji mesie nzọrọ ahụ bụ́ na Charisma Jọshụa nọ n'afọ ime pụta ìhè, otu akụkọ ifo pụtara na nne ya dị ime ọnwa iri na ise, ogologo oge na-adịghị ahụkebe ma e jiri ya tụnyere ọnwa itoolu nkịtị bụ́ ụkpụrụ maka ime mmadụ. Ọ bụ ezie na ọ nweghị ụzọ a ga-esi kwado nzọrọ a, a pụrụ ịhụ mkpa ya n'ime ogologo akụkọ ihe mere eme nke Aladura Christianity (Peel 1968; Omoyajowo 1982) na Yorubaland ebe a na-ekwu na ndị amụma dị mkpa ma ọ bụ ndị malitere ụka na-ekwu na ọmụmụ pụrụ iche ma ọ bụ ihe omume pụrụ iche mgbe a mụrụ ya. Ọzọkwa, nzọrọ ahụ a na-adịghị ahụkebe nwere ike jikọta ya na akụkọ ozi ọma nke ọmụmụ Jizọs na ihe omume eluigwe ndị e kwuru na ha mere n'oge ahụ. Nye ọtụtụ ndị na-eso ụzọ ya na ndị òtù ahụ ọ ga-achọta mgbe e mesịrị, akụkọ ifo banyere ọmụmụ Jọshụa pụrụ iche bụ omume amụma, ogbugbo nke uche na nzube Chineke, banyere onye na ihe Jọshụa gaje ịghọ na mkpughe nke njem ndụ ya. . Edebere ikike ime mmụọ Jọshụa ma tinye ya n'echiche Yoruba nke “àṣẹ,” ike omimi (ike ndụ) nke a pụrụ iketa ma ọ bụ were ya n'ụwa ma ọ bụ mbara igwe ma jiri mmadụ mee ihe maka ebumnuche na njedebe dị iche iche. Àṣẹ na-akọwapụta “ike nke chi kacha elu na-arụ ọrụ iji sonyere otu akara aka n'onwe ya” (Hallen 2000:52). Ọ bụ echiche dị egwu na ihe na-emetụ n'ahụ n'echiche na omenala ndị Yoruba nke ọtụtụ na-amalite n'ịkọwa "ike okike n'ime okwu ọnụ na nke a na-ahụ anya" yana "nhụsianya mara mma" na ike (Abiodun 1994: 71). N'ụzọ sara mbara, ikike na-egosi na ụmụ mmadụ na-agụnye ike omimi na ịrụ ọrụ nke na-emesi ike ịbụ, ịghọ, mgbanwe na akpali akpali (Vega 1999). Akụkọ ọmụmụ a na-akpa na site na omenala na nkwenkwe okpukpe ndị Yoruba nwere ike ịmata n'ụzọ dị mfe na akwụkwọ Joshua. Akụkọ ifo nke afọ ime ọnwa iri na ise ga-egosi, ga-aga n'ihu na-etolite n'ụzọ atọ okike dị mkpa: amụma, ọgwụgwọ / ọrụ ebube, na mmesapụ aka nke mmụọ.

Nna Jọshụa nwụrụ nnọọ n'oge ndụ ya, n'ihi ya, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nanị nne ya na nwanne nna ya (onye bụ onye Alakụba) maka nzụlite ya. Ọ gụrụ akwụkwọ praịmarị ya na St. Stephen's Anglican Church site na 1971 ruo 1977. Nkwupụta na-akwadoghị na-ekwu na ọ bụ n'oge ya na St. ọ nye ụmụ akwụkwọ ibe ya. Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndrị otu afọ, ọ kwụsịrị ịga akwụkwọ n'ihi na nne ya enweghị ike ịkwado ya.

A na-ekwukarị enweghị akwụkwọ agụmakwụkwọ dịka ihe na-egosi na christ Jọshụa sitere na Chineke; Jọshụa kwuru n’otu oge na ya agaala “University of Jesus.” N’adịghị ka ndị isi Pentikọst ndị ọzọ na ndị nwe chọọchị, ndị na-atụkarị aka n’ụfọdụ “nna/nne-n’ime Onyenwe anyị” ime mmụọ dị ka onye ndụmọdụ, Jọshụa enweghị ihe ùgwù na usoro ọmụmụ. N'ihi na onye a zụlitere n'ụzọ dị ala na nke na-enweghị akwụkwọ agụmakwụkwọ iji rụzuo ihe dị ukwuu, arụmụka ahụ na-ekwu na ọ ghaghị ịbụ ihe ọ bụla ma ọ bụrụ na ọ bụ ọrụ ebube, ntinye aka kpọmkwem nke chi dị ike. Otú ọ dị, tupu Jọshụa akwụsị akwụkwọ, o kwuru na ya na-arụsi ọrụ ike na-ekere òkè n’ihe omume na Chọọchị Anglican, nakwa ugboro atọ na ya bụ onyeisi oche nke ememe iwepụta ihe ubi ekele n’ụlọ akwụkwọ ahụ. Nkwupụta a, dịka ọ na-adị na mbụ (n'ihi na ọ dịghị mgbe ọ bụla ụmụaka na-eduzi mmemme owuwe ihe ubi-ekele ụmụaka kama ọ bụ ndị okenye nwere ikike ịzụrụ ihe ndị e nyere) akwadobeghị ma ọ bụ gọnarị ya site n'aka ndị ọchịchị nke Ụka Anglican. Akụkụ nke nzere Jọshụa dị ka Onye Kraịst bụ nkwupụta na ọ na-arụsi ọrụ ike n'ime Mmekọrịta Ndị Kraịst (SCM). N'otu aka ahụ na-ekwu na ịbụ onye isi oche nke mmemme owuwe ihe ubi-ekele ụmụaka, ihe a bụ ihe a na-apụghị ịgbagha agbagha n'ihi na SCM dị naanị na ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ tertiary na ọ dịghị mgbe ọ bụla n'ụlọ akwụkwọ sekọndrị ọ bụla na Nigeria. Ọchịchọ a na-achọ onye nke Ndị Kraịst na Pentikọstal nwere ike bụrụ na ọ ga-abụ maka nkwuputa akụkọ ndụ ndị a ngbanwe. Josua na ndị na-elekọta ya chọsiri ike iguzobe ntọala na ntọala Ndị Kraịst siri ike nke ga-eme ka afọ ju ndị ndú Ndị Kraịst ahụ bụ́ ndị kparịrị ndị mbụ n’esepụghị aka ma kwuo na ya abụghị Onye Kraịst n’ihi na o nweghị onye nduzi na “nna nke Onyenwe anyị.”

Mgbe ọ kwụsịrị ụlọ akwụkwọ sekọndrị, nwa okorobịa Temitope Joshua malitere ịkpata ego maka onwe ya na ịkwado nne ya (onye ọ kpọrọ "nne dị ebube" na June 14, 2014 Instagram post) na ụmụnne ndị ọzọ. Dị ka nkọwa e depụtara na Instagram ya, Joshua gwara ndị na-eso ụzọ ya 665,000 (dị ka nke June 14, 2014) si otú a: “Abụ m nwa ọhụrụ tupu nna m anwụọ. N’ihi ya, amaghị m ihe ọ bụla banyere nna m nwụrụ anwụ na ibu ezinụlọ dum dịkwa nnọọ n’ubu nne m.” Ozi ahụ tinyere foto nna ya isi awọ, nke akpọrọ "Nke a bụ foto nna m nwụrụ anwụ, GK Balogun" (na mkpụrụedemede ukwu niile). Edeghị ụbọchị nna Jọshụa nwụrụ n'akwụkwọ ozi ahụ, o yikwara ka e nweghị ndekọ ọ bụla banyere nke a. Dị ka ọtụtụ ihe mere ná ndụ Jọshụa, o siri ike ịkọwa mgbe ihe omume a mere. Banyere otú Jọshụa si ebi ndụ mgbe ọ bụ nwa okorobịa, nke mbụ, ọ ga-asachapụ apịtị n’ụkwụ ndị mmadụ na-eleta ahịa ụfọdụ a na-adịghị akwa akwa na nke apịtị juru gburugburu agbata obi ya. Ọ ga-anata ndụmọdụ sitere n'aka ndị na-eme ebere maka omume nlekọta ya. A pụghị ichefu ihe yiri ya na akụkọ banyere Jisus sachara unyi dị n’ụkwụ ndị na-eso ụzọ ya (Jọn 13:3–17). Mgbe ụzọ a e si enweta ihe e ji ebi ndụ ezughị, Jọshụa nwetara ọrụ na-adịchaghị njọ nke na-ekpochapụ nsị ọkụkọ n'ugbo anụ ọkụkọ. N'ajụjụ ọnụ o nyere na 2011, Joshua kwuru na ya nọ n'ọrụ a ruo afọ abụọ (Ukah 2016: 216). N'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ afọ iri site n'ihe dị ka njedebe nke 1970 ruo 1987, ihe a maara banyere ndụ Jọshụa bụ ihe dị iche iche na-eme ka ọ bụrụ ihe akụkọ. Dịka ọmụmaatụ, iji gosi ma ọ bụ rụtụ aka n'echiche nke ịhụ mba n'anya ma ọ bụ nkwenye na mba Nigeria, a na-azọrọ na o bu n'obi ịbanye na ndị agha Naijiria mana o nwetaghị ụgbọ okporo ígwè ya na-agba ọsọ site na Lagos.

Oge ụfọdụ na mmalite 1980s, Joshua sonyeere Cherubim na Seraphim (C&S) Churchka, otu n'ime mmegharị Ndị Kraịst ama ama nke Aladura nke pụtara na nzaghachi na ọrịa 1918/1919 influenza na Lagos. Otu n'ime ndị ụka C&S bụ otu n'ime ndị na-eme ihe nkiri n'ime otu ndị Iso Ụzọ Kraịst sara mbara na nke dị n'ime ụlọ nke kọwapụtara ihe dị na ndịda ọdịda anyanwụ Nigeria site n'etiti 1920s ruo na mmalite 1970s mgbe òtù Pentikọstal malitere ịmalite n'akụkụ a nke Nigeria. Ọtụtụ ndị Naijiria bụ ndị ghọrọ ndị ọsụ ụzọ nke Pentikọstal ije na Nigeria ka a zụlitere n'ime mmalite mmalite nke Aladura nke ọkara mbụ nke narị afọ nke iri abụọ. Onye kacha pụta ìhè n'ime ndị isi Pentikọst ndị a na ndị mechara malite ụka bụ Reverend Josiah Akindayomi onye tọrọ ntọala Chọọchị Ndị Kraịst nke Chineke chebere na 1942 (Ukah 2008:18-38). Ọ bụ onye otu C&S site n'etiti 1930s ruo mgbe a chụpụrụ ya maka irube isi n'iwu na ụkpụrụ ụka. Dị ka Akindayomi n'ihu ya, ọ ga-abụrịrị na ọ dọtara Jọshụa na C & S maka ụzọ otu ahụ si emetụta Iso Ụzọ Kraịst na nkwupụta ya na ngosipụta nke ike nke ọgwụgwọ ime mmụọ na amụma, abụọ n'ime ihe kachasị mkpa na nke a na-achọsi ike nke okpukpe Aladura Christianity. N'ihe gbasara ejighị n'aka ọha mmadụ, dị ka ọ dị n'etiti 1980s mgbe Nigeria nọ na-enwe ọgba aghara ọha na eze n'okpuru ọnọdụ nke World Bank na International Monetary Fund-induced Structural Adjustment Program (SAP), amụma na ọgwụgwọ ghọrọ ihe onwunwe dị elu. ọchịchọ. Nye ọtụtụ ndị Africa, amụma bụ ma amụma amụma maka ọdịnihu na ịchọ olu Chineke na uche mmadụ. Ngwọta ime mmụọ ọzọ na ọkachasị bụ nke a na-achọsi ike ebe ọ bụ na ọrụ mmekọrịta dịka ụlọ ọrụ ahụike na ahụike ezughi oke yana ejikwa nke ọma. Ọtụtụ ndị mmadụ enweghị ike ịnweta ọrụ ndị a, nke mere ka ịnye ihe ndị ọzọ masịrị ha nke ukwuu. Jọshụa dị ngwa ịmụta ma kwalite nkà ya n'okpuru ahịa dị egwu ma na-asọmpi maka ngwaahịa na ọrụ okpukpe dị ka ọgwụgwọ, amụma na nkwa ọganihu ghọrọ ihe na-adọrọ adọrọ nye ọtụtụ obodo Nigeria n'okpuru "mbelata" nke njedebe 1980s na mmalite 1990s Lagos. . Ndị ghọtara ihu ọma Joshua wee bụrụ akụ okpukperechi na nke mmụọ kwesịrị ka a ghọta ya ọ bụghị n'iche na gburugburu ebe obibi ha mana n'ihe metụtara okpukperechi okpukperechi nke obodo Naijiria na 1990s na mgbe nke ahụ gasịrị.

ỤLỌDỤ / EKWERE

Dị ka ọtụtụ akụkọ sitere na mmalite, ntọhapụ nke Ụlọ Nzukọ Alaeze, The Church of All Nations (SCOAN), bụ ihe kpuchie n'akụkọ na “akụkọ ifo.” Akụkọ ifo bụ ntọala na isi akụkọ nke ndị mmadụ ma ọ bụ otu kwenyere ma na-akọ banyere akụkụ ụfọdụ dị mkpa nke ahụmahụ ndụ ha na ụwa ndụ, nke ha hụrụ na ọ dị mkpa iji chekwaa maka ịdị adị ha na nke ha na-ewuli nsọpụrụ dị nsọ na atụmanya nkịtị (Mali 1991). ). Mgbanwe Josua si n’ime onye otu n’ime Aladura Christianity bụrụ onye guzobere ụka ka akọọrọ n’akụkọ ifo. Akụkọ ifo ntọala ahụ na-ewepụta akụkọ ifo ọhụrụ gbasara onye Jọshụa na onyinye ime mmụọ ya ma ọ bụ charismata, nke mechara bụrụ eriri na ngosipụta onwe ya na nghọta onwe onye nke SCOAN. Dị ka ụbọchị “obere ihe” (Zach 4:10), akụkọ nkịtị banyere mmalite nke SCOAN na-ekwu na Jọshụa ji otu ndị kwere ekwe asatọ malite ụka na 1987 mgbe ọ nwetasịrị mkpughe ma ọ bụ “mmadụ nke Chineke” sitere n'aka Chineke n'oge ahụ. ahụmahụ pụrụ iche. Jọshụa kwuru na ya gara n’ugwu pụrụ iche wee buo ọnụ ụbọchị iri anọ na abalị iri anọ (dị ka a kọrọ na Jizọs mere n’oge nraranye nke ozi elu ala ya na Matiu 4:2). N'ime oge a, ọ banyere n'ọhụụ, ọnọdụ miri emi, dị ka ihi ụra, nke na-adịghị aghọta ihe bụ nke ọ na-apụ n'anya na gburugburu ya na mmata ya. Dị ka Jọshụa si kwuo, ahụmahụ ya n'ọhụụ dịruru ụbọchị atọ bụ́ mgbe ike na ike ka elu weghaara ma mee ka ọ mara ya ma nye ya nnukwu Bible na otu obere obe. Tụkwasị na nke ahụ, aka dị nsọ ahụ dị omimi tụtụrụ Bible ọzọ anya n'obi mmadụ nke Jọshụa, bụ́ nke weghaara Bible ma mebie ya. N’agbanyeghị nke ahụ, n’ọhụụ, Jọshụa hụrụ onwe ya n’etiti Pita, Pọl, Mozis na Ịlaịja; Jọshụa matara ụdị mmadụ ndị a dị n’Akwụkwọ Nsọ ka e dere aha ha nke ọma n’obi ha. Na-echetara Jizọs baptizim e mere n’ozi ọma Luk (3:22) bụ́ ebe otu olu si n’eluigwe gwa Jizọs, sị: “Ị bụ Ọkpara m; taa ka m mụworo gị” ( nsụgharị Bible New Jerusalem), nzute ihe omimi nke Jọshụa mechiri n'ịgwa ya okwu, si otú a:

Abụ m Chineke gị; Ana m enye gị ọrụ dị nsọ ka ị gaa rụọ ọrụ nke Nna nke Eluigwe… M ga-egosi gị ụzọ magburu onwe ya m ga-esi kpughee onwe m site n'aka gị, na nkuzi, nkwusa, ọrụ ebube, ihe ịrịba ama na ihe ebube maka nzọpụta nke mkpụrụ obi." na Uka 2016:218).

Akụkọ a nke ahụmahụ omimi dị mgbagwoju anya, nke ndị na-eso ụzọ Jọshụa na-ewere dị ka ọhụhụ na ọhụhụ, ma karịa nke ọma, ọkpụkpọ ozi, bụ ikike nke ndị ozi Jọshụa. Ọ na-achịkọta nghọta onwe onye nke onye ọhụụ na atụmanya ozi ala ọzọ, na a kpọrọ ya na Chineke ma nye ya ọrụ ikwusa ozi nzọpụta pụrụ iche nye ụwa nke enwetara site na ịrụ ọrụ nke “ọrụ ebube, ihe ịrịba ama na ihe ebube.” Ihe iriba-ama na ihe-ebube na-echeta ọrụ nzọpụta nke Jehova mere iji tọhapụ ụmụ Israel n’ala Ijipt (Ọpụ 7:3). Ozi Jọshụa ga-eto ma bụrụ ihe a ma ama na nke a ma ọ bụ ọrụ ebube dị egwu, nke a kpọsara na nke a na-egosi na telivishọn nke ọgwụgwọ na nnapụta. Ọ bụ ezie na Jọshụa akọwaghị n'ụzọ zuru ezu ihe ọ pụtara na ọ pụtara na Pita, Pọl, Mozis na Ịlaịja ná nnwogha nke onwe ya, ọ na-egosi na ọ na-ezo aka na nkwenye nke ike ya na ikike a ga-enyefe site n'aka ndị a dị ike nke ndị isi ọchịchị. Ochie (iwu na ibu amụma nke Moses na Ịlaịja n’otu n’otu) na Agba Ọhụrụ (nduzi na ikike ndịozi nke Pita na Pọl n’otu n’otu) nye Jọshụa, Jizọs ọhụrụ maka oge dị ugbu a. Ike ya na ọnọdụ ya na akụkọ ihe mere eme bụ ịzọpụta ụmụ mmadụ site na ọrịa na ihe onwunwe mmụọ ọjọọ site na mmepụta na inye ọgwụgwọ, ngozi ihe onwunwe, mmeri n'ụdị nke ịga nke ọma, ike, mmetụta na ama, nchebe amụma na ọganihu. Jọshụa bụ onye na-emepụta ngwá ahịa okpukpe pụrụ iche a na-achọsi ike n'ịchịkwa ọnọdụ ejighị n'aka na adịghị ike nke ndụ. Mmetụta ya zuru ụwa ọnụ site na SCOAN pụtara ìhè n'ime ndị na-akwado nzukọ ya na-achọ ọrụ ndị a na ngwongwo nke nzọpụta.

Aha Jọshụa họpụtara na-egosikwa akụkọ ifo nke ime ka ndị isi ọchịchị nke Agba Ochie na Agba Ọhụrụ dị n'otu. Ụlọ nzukọ abụghị chọọchị, chọọchị abụghịkwa ụlọ nzukọ. Ndị otu Ndị Kraịst oge mbụ ji nwayọọ nwayọọ pụta ìhè ka a jụrụ ndị na-eso ụzọ Jizọs ịbanye n'ụlọ nzukọ ma ọ bụ chụpụ ha n'ike (ἀποσυναγώγους) site n'aka ndị na-ewere nkwenye ha na Jizọs Kraịst dị ka onye nzọpụta ahụ a kpọlitere n'ọnwụ ekwekọghị n'okpukpe ndị Juu, ya mere ndị jụrụ okwukwe. (Jọn 9:22; De Boer 2020). Συναγωγή (Synagoge) bụ isi echiche agba ochie maka mkpọkọta nke Israel ma ọ bụ ndị isi nnọchite anya ha. Dị ka ebe a na-anọ efe okpukpe ndị Juu, ọ bụkwa ebe a na-amụ ihe na mgbakọ nke ndị Juu kwesịrị ntụkwasị obi. Otú ọ dị, n’ime Testament Ọhụrụ, εκκλησία (Ecclesia) bụ okwu bụ́ isi nke na-egosi ọgbakọ nke ndị Chineke, okwu nke e mesịrị sụgharịa dị ka “ụka” wee ghọọ, n’ụzọ dị mwute, na-emegide ụlọ nzukọ (Hort 1897). Ọ bụ ezie na e nwere "mmegharị mgbanwe n'ụlọ nzukọ n'etiti Jizọs Movement na akụkọ ihe mere eme nke Iso Ụzọ Kraịst oge mbụ, bụ nke gbalịrị iwebata Jizọs na omenala ochie nke Moses na Ịlaịja, nke a dara n'ihi na ụlọ nzukọ na ndị ndú ndị Farisii guzogidere ya (Chidester 2000: 28-29). Nhọrọ nke Joshua maka nzukọ ya na ọgbakọ nke ndị na-eso ụzọ ya bụ ndị kwere na charismata ya bụ eziokwu, "Ụlọ Nzukọ, Chọọchị" na-ejikọta akụkọ ihe mere eme nke ndị Jehova site na mmalite nke akụkọ nzọpụta nke Agba Ochie ruo na njedebe ya na ọnwụ na mbilite n'ọnwụ. nke Jisus Kraịst onye bụ mmezu nke iwu na ndị amụma na nkwa nke amara na nzọpụta maka mmadụ. Dika ihe akaebe sitere n'aka ụfọdụ n'ime ndị na-eso ụzọ Jọshụa mbụ (John 2018: 140f), onye ndu ahụ nwere ọchịchọ na nkwuwa okwu iji gbanarị na nkwa nke amara na nzọpụta dị n'ike nke mbilite n'ọnwụ nke Kraịst ga-ekwe omume na ịnweta ya site na onye na-elekọta ya.

Evolushọn nke “Statement of Faith” maka SCOAN bụ ọrụ siri ike dịka ọ bụ maka ngbanwe nke Jọshụa site na onye maara nke ọma na Aladura Christianity na emume na-eme ka ọ bụrụ nnukwu mgbasa ozi Pentikọstal a na-egbu maramara nke ọ ghọrọ na mmalite 2000s. N'oge Jọshụa nwụrụ (na 2021, SCOAN ewepụtala akụkọ okwukwe nwere isi dị ka ebipụtara na webụsaịtị SCOAN 2022). Akụkọ okwukwe ndị a dị ka okwu nkà mmụta okpukpe gbagwojuru anya nke ụfọdụ ndị na-ekwu na-ekwu na ụfọdụ ndị na-eso ụzọ Jọshụa gụrụ akwụkwọ depụtaghachiri ha site na webụsaịtị ụka ndị ọzọ na-anabataghị ha. Ọ bụ ezie na ọ naghị eji usoro atọ n'ime otu, isiokwu nke mbụ gbasara mmekọrịta nke Nna [bụ onye] nyere Mmụọ Ya ime ka anyị dị ka Ọkpara Ya, Jizọs Kraịst [...onye bụ] ike nke Mmụọ Nsọ. Dị ka a ga-asị na ọ na-ezo aka n’ụzọ na-apụtaghị ìhè n’ọjụjụ nke òtù Pentikọstal bụ́ isi na Nigeria na n’ebe ndị ọzọ, isiokwu a zoro aka na Jọn 14:16-17, bụ́ nke na-ekwu otú ụwa na-apụghị ịnakwere Jisọs onye bụ́ Mmụọ nke Eziokwu n’agbanyeghị na mmụọ a mara ụwa ikpe maka ihe ọjọọ. nke mmehie ma nwee ike ịgbanwe ndụ onye kwere ekwe kpamkpam. "Nke a ka a na-akpọ ịtụgharị ma ọ bụ mụọ ọzọ." Isiokwu nke abụọ bụ banyere ọdịdị, mmadụ na ọrụ nke Jizọs Kraịst, “onye mmeri mkpụrụ obi,” onye sitere n’eriri Devid, na Ọkpara Chineke “onye na-achị n’ihi anyị ma na-ekpekwa ekpere maka anyị.” Isiokwu nke atọ gbasara “ndị nsọ nke Chineke” bụ́ ndị mmụọ nsọ nyere aka ikwu ozi sitere na Chineke na mkpa Bible dị n’oge dị ugbu a dị ka ndekọ na “ozi nke amara na eziokwu nye anyị taa.” Nkeji edemede anọ na-ekwupụta ike nke okwu Chineke ime ndị kwere ekwe ka ha bụrụ ụmụ Chineke mgbe ha na-ezere mmehie ndị na-eweta “ọnwụ ebighị ebi na mbibi.” Isiokwu nke ise kọwara ihe nzọpụta pụtara dị ka ike dị ọcha na ihe ọbara Kraịst pụtara iji weta nnwere onwe pụọ ná mmehie na ntaramahụhụ ya. Nkeji edemede nke isii na-akọwa ihe ịmụ mmadụ ọzọ pụtara dị ka ihe na-enye ume ọhụrụ na ime ka ọ dị ọhụrụ n’uche site n’ike nke okwu na mmụọ Chineke gwakọtara ya na nchegharị na okwukwe. Nkeji edemede nke asaa, nke gbasara ọgwụgwọ Chineke kwesịrị ka e hota ya n'uju maka mkpa ọ dị n'ozi Jọshụa:

Ngwọta dị nsọ bụ ike karịrị nke Chineke na-ebute ahụike n'ahụ mmadụ. A na-anata ya site n'okwukwe n'ọrụ Onyenwe anyị Jizọs Kraịst rụchara. Ntaramahụhụ niile Jizọs Kraịst nwetara tupu na n’oge akpọgidere ya n’obe bụ maka ọgwụgwọ anyị – mmụọ, mkpụrụ obi na aru. Site n’ọnyá ya ka a gwọworo anyị. Ngwọta dị nsọ so na uru ahụ Jizọs Kraịst zụtara anyị na Calvary.

Nkeji edemede asatọ kwuru banyere nkwenye na ime baptizim ime mmiri, baptizim n'ime mmụọ nsọ na ikwu okwu n'asụsụ dị iche iche. Baptizim n’ime mmụọ nsọ na-eme ka onye kwere ekwe bụrụ onye òtù ezinụlọ Chineke na onye na-amịpụta mkpụrụ nke mmụọ nsọ dị ka “osimiri nke ndụ, ọṅụ, udo na ike si na mmụọ unu na-asọpụta maka mkpa ndị ọzọ.” Ememme Nri Anyasị Ikpeazụ dị ka ememe bụ́ isi nke udo bụ isiokwu nke itoolu, bụ́ nke megharịrị Matiu 26:26-28; 2 Pita 1:4 na 1 Ndị Kọrịnt 2:10; 11:26-31 ). Isiokwu ikpeazụ na-akọwa olileanya e nwere n’Agba Ọhụrụ nke akụkọ eschatology nke apocalyptic: “Jizọs Kraịst ga-abịa ọzọ, dị nnọọ ka Ọ pụrụ (1:11; 1 Ndị Tesalonaịka 4:16-17).”

Edemede nke nkwenye ndị a na-achịkọta ntụzịaka nkuzi nke SCOAN wee rụtụ aka na ngbanwe ya site na ntọala Ndị Kraịst nke Aladura gaa na ọgbakọ ọgwụgwọ na nnapụta ama ama nke Pentikọstal. Ịdị mgbagwoju anya nke usoro ndị a na nkwubi okwu na-egosi na Jọshụa dị ka onye nlekọta izugbe nke SCOAN na onye ọhụụ na ọkà mmụta okpukpe bụ isi nke otu ahụ enweghị ike ịmepụta ha. Otú ọ dị, nkwenkwe ha na-arụtụ aka n'ịmụbawanye ozizi na nkà mmụta okpukpe na ọkaibe nke mkpali ịghọ ụlọ ụka Pentikọstal-charismatic bụ isi mepụtara.

RITUALS / PRACTICES

N’ihi ọtụtụ ihe kpatara ya, e ji ahazi ozi TB Joshua maka telivishọn. Ọ bụ ihe nkiri dị nsọ nke dọọrọ mmasị ndị na-ege ntị ma na-atọ ha ụtọ ọbụna mgbe ọ tụrụ ọtụtụ mmadụ n'anya ma gbagwojuo ha anya. Ebe ọ na-enweghị ike ịsụ bekee n'ókè nke nkwuwa okwu ndị ọrụ mgbasa ozi Pentikọstal ndị ọzọ nwere, mmemme na omume na nnukwu ogbo buru ụzọ. [Foto dị n'aka nri] Joshua (na n'ihi ya nke SCOAN) ịrị elu na-ewu ewu bịara na njedebe nke mmebi nke ngalaba mgbasa ozi na Nigeria na 1992 n'okpuru onyeisi ndị agha nke General Ibrahim B. Babangida. N'ọgwụgwụ 1990s na mmalite 2000s, Joshua nwere ihe karịrị awa iri abụọ nke mmemme nkwado kwa izu na ụlọ ọrụ telivishọn mba, steeti na nke onwe na ọnụ ahịa nke ọtụtụ puku dollar (Ukah 2011: 50). Igwe mgbasa ozi nke telivishọn ghọrọ, ọ bụghị naanị usoro ịgbasa ozi ya na ihe nkiri dị nsọ nke ọgwụgwọ, kama nke ka mkpa, ndọtị nke charismata ya, ndọtị nke àgwà ya, ike na ụka ya. N'oge ụfọdụ na 1990s, Joshua mere ememe okpukpe kwa ụbọchị n'isi ụlọ ọrụ Ikotun-Lagos a, nke ọ bụla n'ime ha dekọrọ ma dezie maka mgbasa ozi. N'okpuru akụnaụba mgbasa ozi nke Naijiria emebiela na ụlọ ọrụ telivishọn steeti enweghị ego, ụlọ ọrụ ụlọ ọrụ ọ bụla gbalịsiri ike weghara akụkụ nke ahịa mgbasa ozi okpukpe iji tuo ọnụ ahịa ego ha na-enweta. Joshua, SCOAN na usoro mmemme ha na-adịghị agwụ agwụ ghọrọ ogidi dị egwu na ọnụnọ zuru oke na ikuku ikuku.

Mgbanwe dị egwu bịara na Maachị mgbe onye isi ụlọ ọrụ mgbasa ozi Naijiria n'oge ahụ, Dr Silas Babajiya, kwupụtara na ụlọ ọrụ mgbasa ozi na-etinye aka na mgbasa ozi nke na-ekwupụta ọrụ ebube na-enweghị isi n'ihi na ihe na-eme n'itinye mkpịsị aka kwa ụbọchị aghaghị ịkwụsị ya ka ọ na-erule Eprel 30. , 2004. Ọ bụ ezie na ọkwa a egbochighị n'ụzọ doro anya mgbasa ozi ọrụ ebube, a chọrọ ka mgbasa ozi ndị dị otú ahụ mezuo ụfọdụ njirisi dị ka "provability," "verifiability" na" ikwere; N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, ekwesịrị inwe ihe akaebe sayensị maka ime ọrụ ebube tupu etinye ya n'ikuku. Mgbanwe a na ọdịnaya mmemme na iwu mgbasa ozi manyere ọtụtụ mmemme na ndị mmadụ, dị ka Joshua, pụọ n'ikuku; mana nkwụsịtụ ahụ bụ naanị nwa oge. Ọtụtụ n'ime ndị ọchụnta ego ọrụ ebube Pentikọst ahụ nwere ụzọ ego kwagara onyinye ha na ụlọ ọrụ telivishọn satịlaịtị, nke Multichoice na-anabata site na South Africa site na aha aha ya DSTV. Na mgbakwunye, ịmepụta ọwa Facebook na YouTube pụrụ iche maka onyinye okpukpe ghọrọ ihe dị mma na nke mara mma iji chọpụta ndị na-ejibu ụlọ ọrụ telivishọn mba maka ọrụ ha. Ọrụ ọgwụgwọ na nnapụta ndị e dekọrọ na teepu vidiyo (VHS, na mgbe e mesịrị kọmpat discs) ka na-erekwa ngwa ngwa n'ọtụtụ ụlọ ahịa akwụkwọ mepere emepe, ụlọ ahịa akwụkwọ okpukperechi, ndị na-ere ahịa n'akụkụ okporo ụzọ na ọkwa tagzi na ogige ntụrụndụ na Nigeria niile. Ọtụtụ òtù okpukpe na-erekwa ihe ndị a na ihe okpukpe ndị ọzọ na webụsaịtị ha. Ọrụ okpukpe TB Joshua juru ebe niile na teepu vidiyo na kaseti. O si n'ụzọ ndị a dọta uche mba ụwa.

N'ịbụ onye isi ụlọ ọrụ ya dị na Lagos, Nigeria, Emmanuel TV, ụlọ ọrụ telivishọn satịlaịtị, kwadoro mmemme mbụ ya na March 8, 2006. onye gbabara n'isi ụlọ ọrụ SCOAN maka ọgwụgwọ na ọrụ amụma ndị ọzọ. Site n'ụkpụrụ ya kwuru dị ka “Na-agbanwe ndụ, na-agbanwe mba, na ịgbanwe ụwa" (Webụsaịtị SCOAN 2022), O yikarịrị ka Emmanuel TV bụ mmemme mgbasa ozi ọdụ Ndị Kraịst e dekọrọ na SCOAN's Ikotun-Egbe HQ. A na-akwado ya na Johannesburg, South Africa. Ọ na-azọrọ na ya bụ ụlọ ọrụ telivishọn nwere “otu ụzọ na otu ọrụ.” Ụzọ bụ Jizọs, ọrụ ahụ bụkwa iji okwu na omume na-agwa ndị ọzọ banyere ya. Ọ naghị agbasa ihe omume sitere n'aka ndị ndú okpukpe ndị ọzọ n'ihi na o nwere ihe karịrị ihe omume mmemme iji mejupụta usoro ihe omume ya na-ewe awa iri abụọ na anọ kwa ụbọchị. Ụlọ ọrụ ahụ nwere ebumnobi ozi anọ dị ka ekwuru na webụsaịtị ya: i) igosi ike, ọdịdị, ikike, ike, ndụ na àgwà nke Chineke, ii) iwetara gị ndị ozi dị ike nke Chineke bụ ndị na-abụghị nanị na ha maara okwukwe ha ma gosi ha. okwukwe; iii) Ka iwepụta ọnọdụ ime mmụọ ebe Chineke bi n’ụlọ ọ bụla, na iv) Ime ka ndị mmadụ bata n’ime Jizọs ma mee ka ha nọrọ. A na-agbasakwa ọdụ ahụ na MultiChoice's DStv Channel 390 yana GOtv, YouTube na Facebook. Site n'ụzọ na ụzọ ndị a, Emmanuel TV bụ ihe a na-apụghị ịgbagha agbagha bụ ụlọ ọrụ mgbasa ozi nwere ike iru ụwa niile. Ọwa YouTube nke Emmanuel TV nwere ndị debanyere aha 365,000 dị ka nke Machị 22, 2023. Ọbụna mgbe ọ nwụsịrị na June 5, 2021, TB Joshua ka ka na-akpọ aha ma depụta aha ya dị ka “Onye nrụpụta ọrụ” nke ọdụ ahụ.

Ọbịbịa Emmanuel TV zuru ụwa ọnụ mere ka ama ama na ikike Jọshụa dị ka onye ọchụnta ego ọrụ ebube n'Afrịka kachasị na nke dị mkpa na narị afọ nke iri abụọ na mmalite narị afọ nke iri abụọ na otu. Ọ bụ ezie na ọdịnaya mmemme nke ụlọ ọrụ ahụ dịgasị iche, ha niile na-atụ aka na “nwoke ahụ nọ n’ụlọ nzukọ,” aha mmemme mbụ na nke mbụ Joshua na ụlọ ọrụ telivishọn Nigeria na 1990s. Mmemme ndị a na-egosipụta ọgwụgwọ ngwa ngwa, mmepụta na arụ ọrụ nke mkpochapụ ọha na eze, ihe ọmụma zuru oke maka ọdịnihu ma ọ bụ akụkụ zoro ezo na ahụmahụ nke ndụ ndị mmadụ, yana ikike ibu amụma ibu amụma ihe omume ọbụna tupu ha emee. Site n'ike nke igwefoto telivishọn na ihe oyiyi, edezi ya nke ọma, ọkụ, na-egbuke egbuke na choreographed, Joshua ghọrọ akara ngosi okpukpe zuru ụwa ọnụ nke ikike dị ukwuu, ike na akụ na ụba iji kọwaa na inye iwu, ọbụna ịchịkwa, nnukwu akụkụ nke ọgwụgwọ zuru ụwa ọnụ nke Ndị Kraịst na ahịa mgbapụta. Emmanuel TV na-egosi nnukwu ndị na-ege ntị zuru ụwa ọnụ ịma mma nke ịgba ama na akụkọ, ihe ịga nke ọma na ịnweta ọgwụgwọ na ahụike dị nsọ. Ọ tụgharịrị ụlọ ọrụ SCOAN ka ọ bụrụ ebe njem nlegharị anya nke Ndị Kraịst maka ndị na-achọ ọgwụgwọ, ihe ịga nke ọma, ike ndọrọ ndọrọ ọchịchị na azụmahịa na ntọhapụ pụọ n'ụkọ na ndakpọ. Ọrụ Sọnde oge niile na-adọta ndị na-efe ofufe na ndị na-achọ ọrụ ebube n'etiti 15,000 na 20,000. Ụlọ ọrụ Ikotu-Egbe nke SCOAN bụ njem njem maka ọtụtụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị siri ike na ndị ama ama n'ụwa nile, gụnyere ndị isi oche, ndị na-egwu egwu, ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ndị egwuregwu football na ndị egwuregwu na ndị inyom si gburugburu ụwa. Ndepụta nke ndị ọbịa dị elu nke Joshua gụnyere President Umaru Yar'Adua nke Nigeria nwụrụ anwụ, Joyce Banda (onye bụbu onyeisi oche) nke Malawi, Frederic Chiluba, onye bụbu onyeisi oche Zambia, Morgan Tsvangirai, onye ndu mmegide na Zimbabwe, Julius Malema, onye ndu mmegide. na South Africa. Amụma ọchịchị Jọshụa na nzọrọ na ya na-ebu amụma ihe ga-esi na ntuli aka mere ka ọtụtụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị bata na chọọchị ya karịa ndị ndú okpukpe ọ bụla ọzọ n'Africa mere. Nke a bụ isi ihe na-egosi ọdịiche na ike dị n'etiti ozi ya na nke ndị nwe ụlọ ụka ndị ọzọ.

Site na ndụ ya na omume ya, Jọshụa kọwapụtara ọgwụgwọ na ọrụ ebube Chineke dị ka ihe a ga-arụ na-enweghị itinye ego nke ọzụzụ, nkuzi ma ọ bụ agụmakwụkwọ mana site n'ike mmụọ nke onwe ya, mkpokọta teknụzụ na ike iji mepụta ngwa ngwa na pịa bọtịnụ. na a remote njikwa. Mbupụ kacha ukwuu nke Naijiria bụ okpukpere chi, karịsịa Pentikọstal-Charismatic Christianity; Onye nnọchi anya ya kacha ukwuu na nke ama ama bụ TB Joshua onye ihe egwu, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nke a na-apụghị imeri emeri, bụ telivishọn. Otú ọ dị, otu ngwá ọrụ ahụ nke wetara Jọshụa aha na akụ na ụba, kpalitere nnukwu esemokwu na nlelị n'etiti ụfọdụ ndị kwere ekwe bụ ndị tụbara Jọshụa dị ka onye dibịa afa na onye na-eme mgbaasị.

NKWUKWU / LEADERSHIP

Jọshụa bụ onye amụma ukwu na onye nlekọta izugbe nke SCOAN na akụkụ niile ma ọ bụ akụkụ nke nzukọ dịka Emmanual TV na Emmanuel Global Network.

Òtù SCOAN n'oge na-adịghị anya ka e guzobechara ya ghọrọ ihe ewu ewu ozugbo TB Joshua malitere ime ihe nkiri na ụlọ ọrụ Nigerian Television Authority (NTA) site n'etiti 1990s gawa. Na mmalite 1990s ruo ihe dị ka 2004 mgbe National Broadcasting Commission machibidoro mgbasa ozi "ọrụ ebube" na ụlọ ọrụ telivishọn mba dị na Nigeria, Joshua, n'okpuru nkwado nke SCAON kwadoro ọtụtụ ihe omume telivishọn kwa izu nke akpọrọ "Nwoke ahụ nọ n'ụlọ nzukọ". Ọ kwadoghị ụlọ ọrụ redio ebe ọ bụ na usoro a chọrọ nnukwu ike nke ọnụ na ikwu okwu ikwu okwu. Ebe ọ bụ na Jọshụa apụghị ịsụ bekee bara uru ma ọ bụ gụọ ederede Bekee (ọ na-asụ pidgin bekee jikọtara ya na Yoruba), a na-edepụta mmemme ndị ahụ nke ukwuu dị ka egwuregwu anwansi nwere ihe atọ mejupụtara ya. [Foto dị n'aka nri] Nke mbụ bụ mgbakọ nke ndị ọrịa na ndị na-achọ ọrụ ebube bụ ndị a haziri n'ahịrị nke ụdị ọrịa ma ọ bụ ọchịchọ ime mmụọ ha na-achọ n'atụghị egwu dee na nnukwu kaadiboodu ma kwụgidere n'olu ma ọ bụ na-ebuli elu n'elu obi ha. . A na-akpọ nke a “akara ekpere.” Nke abụọ bụ ọgbụgba-ama ma-ọbụ a sị na ọ bụ ọrụ ebube na ọgwụgwọ e nwetara site n’ije-ozi nke Jọshụa; n’ikpeazụkwa, nkwupụta nke ndị ahụ na-ekwu na ha na-enwe ihe ndabara ma ọ bụ mgbanwe nke akụ̀ na ụba n’ihi na ha katọrọ ma kwuo okwu ọjọọ banyere “onye nke Chineke,” ya bụ, Jọshụa. N'ihi akaebe na nkwupụta ndị a, nke rụrụ ọrụ dị ka ụzọ aghụghọ nke iyi egwu ọha na njikwa njikwa, ọtụtụ ndị mmadụ n'ofe Africa jụrụ ịkatọ Joshua na omume ya. Ihe Jọshụa na-enweghị n'ikwu okwu na ikwu okwu, o mere ihe n'ụba n'ikiri ihe ngosi na ihe ngosi dị egwu n'ihu igwefoto telivishọn. Ihe ngosi telivishọn wetakwara ụfọdụ ndozi na akụrụngwa ego. Ndị na-eso ụzọ nwere nkà wetara ọrụ ha na nka nka ka ha na-arụ ọrụ na mmepụta nke mmemme mgbasa ozi yana ihe ọmụma nhazi maka otu esi ahazi na ịnọgide na-enwe ogo nke iguzosi ike n'ezi ihe na ebumnuche na SCOAN. Na mmalite, SCOAN enweghị "Nkwupụta Okwukwe" dịka nkuzi ma ọ bụ usoro mmụta okpukpe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nke na-adịghị adị na nghọta onwe onye na nnochi anya onwe nke ma onye nchoputa na nzukọ ya. SCOAN bụ oghere bara uru ma dị irè, na-edozi nsogbu bụ́ ebe e lebara adịghị ike ụmụ mmadụ anya (ọrịa, ihe onwunwe, ọdịda, ọchịchọ maka ịga nke ọma, nsogbu ndị ikwu okwu).

Na Sọnde, Juun 6, 2021, SCOAN weputara ozi na-awụ akpata oyi na nke a na-atụghị anya ya na ibe Facebook gọọmentị ya na-agwa ndị na-ege ya ntị zuru ụwa ọnụ (nke karịrị ndị na-eso Facebook 5,000,000) na onye nlekọta izugbe na onye isi ya anwụọla ụbọchị gara aga, Satọde mgbe ọ dị afọ. nke afọ iri ise na asaa. “Chineke ewerewo Ohu Ya laa—dị ka o kwesịrị ịdị site n’uche Chineke,” ka ozi ahụ na-agụ. N’ịga n’ihu, nkwupụta ahụ kwuru na Jọshụa hapụrụ “ihe nketa nke ijere ozi na àjà nye alaeze Chineke nke dị ndụ ruo ọtụtụ ọgbọ ka a na-amụbeghị.” Ọ bụghị ihe onye ọ bụla na-ekiri, ndị kwere ekwe ma ọ bụ nwa akwụkwọ nke Pentikọstal Nigeria na-atụ anya ka Jọshụa nọ na-akọ akụkọ mgbe niile banyere amụma a dara ada banyere njedebe nke ọrịa COVID-19. O burula amụma (n'ụzọ ezighi ezi) na COVID-19 ga-abụ ihe omimi na n'ụzọ ọrụ ebube. wetara njedebe na mberede na Machị 27, 2020. [Foto dị n'aka nri] Ebe ọ bụ na ndị ọchịchị SCOAN ekwughị ihe kpatara ọnwụ ya, asịrị gbawara n'ihi otú Jọshụa si nwụọ na ihe kpatara ọnwụ. Obere nkọwa pụtara mgbe e mesịrị na Jọshụa kwụsịrị ikwusa ozi ọma ma ọ bụ izi ihe na iduzi nzukọ ya na Emmanuel TV Partners n’ụbọchị ọ nwụrụ wee banye n’ụlọ nke aka ya maka obere oge zuru ike ma nwụọ mgbe ọ nọ ọdụ n’ọnọdụ na-adịghị ahụkebe. Ndị enyemaka hụrụ ozu ya mgbe ha gara ileba ya anya mgbe ọ laghachighị na "ọrụ" ahụ. Kọmishọna ndị uwe ojii na Legọs steeti, Hakeem Odumosu, kwuputara na ekwuputara na Joshua anwụọla n'ụlọọgwụ a (n) (anaghị ekpughe ya) n'ihe dịka elekere atọ nke ụtụtụ Sọnde, Juun 3, 6. Ọ bụ ezie na a na-atụ anya nyocha ọnwụ n'aka gọọmentị, ọ nweghị nsonaazụ nke dị otú ahụ. e bipụtara mmega ahụ. Nwunye Joshua, bụ Evelyn Joshua, na-agwa onye nnọchite anya gọọmentị Legọs steeti bịara imere ya ebere, kwuru na ọ tụrụ ya n'anya ọnwụ di ya n'ihi na ọ bụ “omume Chineke”; “Ọ bụghị ihe ijuanya nye m. O juru m anya mgbe o mere. Dịka anyị niile mara, ọ nọ na-eje ozi ụbọchị ahụ” (Inyang 2021).

Dị ka ọ dị ná ndụ, ọnwụ Jọshụa kpalitere ọtụtụ esemokwu dị ka ihe mgbagwoju anya. Otu isi ihe na-ekwekọghị n'ihe gbasara etu Jọshụa si nwụọ bụ na n'oge ọ nwụrụ, a ka amachibidoro nnọkọ okpukpe dị ka ihe mgbochi nke nje COVID-19 na Lagos State na gburugburu Nigeria, na-eme ka "okpukpe okpukpe" bụrụ ihe a na-atụghị anya ya. ọ gbaara onwe ya obere oge tupu ya anwụọ. N'ikwekọ n'usoro gọọmentị Naijiria siri were gbochie Covid-19 na mmachibido iwu ụka n'onwe ya, Joshua ewepụtala ọrụ ịntanetị dị mgbagwoju anya "Anya abụghị ihe mgbochi" ebe ike teknụzụ ghọrọ ihe na-egosi amara, ọrụ ebube. na ihe nkiri zuru ụwa ọnụ. Ọ bụ ezie na ozi okpukpe nke nwere ọnụ ọgụgụ dị nta nke ndị sonyere na ndị ya na ha na-akpachi anya pụrụ ikwe omume, chọọchị ahụ emeghị ka o doo anya ụdị ozi Jọshụa na-eme ná mgbede Satọdee bu ụzọ nwụọ. Amachibidokwara ngagharị ọha n'oge a na-eme ka mmekọrịta mmadụ na ibe ya na ndị mmekọ Emmanuel TV bụrụkwa ihe agaghị ekwe omume. Ọzọkwa, chọọchị ahụ akọwaghị ma ọ̀ bụ n’ihu ọha ma ọ bụ na a haziri nzukọ ahụ n’ụzọ dịpụrụ adịpụ, na-ahapụ ọha na eze ịkọ nkọ banyere ọnọdụ na otú e gburu onye nkwusa a ma ama.

ISSUES / CHALLENGES

N'ime oge nile ọ na-arụ ọrụ ọha na eze dị ka onye ọchụnta ego na onye ndú okpukpe, otu akụkụ nke ozi Jọshụa bụ arụmụka. Ọ dị ka ọ na-eme nke ọma na ya wee nweta mgbasa ozi dị mkpa site n'itinye aka n'ihe ọtụtụ ndị lere anya dị ka nkwupụta na omume rụrụ arụ. Nke mbụ n'ime esemokwu ndị a bụ ajụjụ gbasara nkà mmụta okpukpe nke gbara ya gburugburu ebe ike ya si bịa. Jọshụa bụ onye a na-anụchabeghị, onye ọkaibe na onye na-agụghị akwụkwọ; ọ gbalịghị ime ka à ga-asị na o nwetara akara ugo mmụta mmụta na nkà mmụta okpukpe ma ọ bụ ọmụmụ Bible site n'ụlọ akwụkwọ divinity ụfọdụ nke mba ofesi. Nzọrọ ya nanị ya, mgbe a jụrụ ya ajụjụ banyere nzụlite mmụta na okpukpe a, bụ na ọ gara “Ụlọ Akwụkwọ Ọmụmụ Jisọs,” na Jisọs bụ onye ndụmọdụ ya, ọ bụghịkwa mmadụ ọ bụla. Ihe karịrị ugboro abụọ Joshua tinyere akwụkwọ ịbanye na Pentikọstal Fellowship of Nigeria (PFN), otu n'ime ụlọ ụka Pentikọstal nke bụ otu n'ime isi ise nke otu òtù Ndị Kraịst nke Nigeria (CAN). Ajụjụ nke ọ bụla n'ime akwụkwọ anamachọihe ya n'ihi na e chere na ọ bụ ọkà mmụta nka na ike nke ọchịchịrị na mgbaasị kama ịbụ onye ndu Ndị Kraịst a mụrụ ọzọ. Ụdị ọgwụgwọ ya dị egwu, nkuzi na omume pụrụ iche kparịrị ọtụtụ ndị ndú Pentikọstal na Nigeria (Ukah 2011:53), na-eme ka PFN na CAN chụpụ ya na onye ọ bụla nke ya na ya na-akpakọrịta.

Isi ihe nke abụọ kpatara esemokwu bụ nkwuputa karia ndụ nke Jọshụa na-esikarị n'elu ikpo okwu dị na SCOAN na-ekwu. N'oge ọnụ ọgụgụ kasị elu nke nsogbu HIV-AIDS na Africa n'etiti 1990s, Joshua kwuru na ọ gwọrọ na ọ nwere ike ndị bu nje HIV ma ọ bụ na-arịa ọrịa AIDS zuru oke. Ọnwa Asaa 12, 1999. Newsweek mbipụta, akwụkwọ akụkọ mba Naijiria nke e bipụtara na Lagos, gbadoro ụkwụ na nkwuputa Joshua banyere ịgwọ HIV/AIDS (maka nkọwapụta, lee, Ukah 2016:222). Jọshụa gbara aka n'ụzọ nkịtị nchọpụta sayensị ahụike nke na-ekwusi ike na ọ dịghị ọgwụgwọ maka HIV / AIDS, ọnọdụ na-adabaghị na ndị ọchụnta ego ọrụ ebube ndị ọzọ yana obodo ahụike na sayensị. Joshua, site n'ọtụtụ vidiyo ya na ntanetị mgbasa ozi nke SCOAN na-agbasa, kwuru na ọ dịghị ọrịa Jizọs enweghị ike ịgwọ site na ya, site na ọrịa kansa ruo ọdịda azụmahịa na-amụghị nwa na nkwalite penile (Staff Reporter 2014). Na 2015, o kwuru na ya kpọlitere ndị nwụrụ anwụ. Akpọrọ ya onye charlatan na Onye Kraịst adịgboroja bụ onye na-ere ahịa ọgwụgwọ a na-apụghị ikweta ekweta na nke a na-apụghị ịgbagha agbagha ma ọ bụ nkwuputa ọrụ ebube wee jiri alaeze mgbasa ozi ya dị egwu wepụta ma kesaa ozi ọma nke mmanye, choreographed na nke a na-achịkwa nke ọma.

Ka ọ dị ugbu a, esemokwu kachasị njọ na ndụ ozi nke Jọshụa malitere na Septemba 12, 2014, mgbe otu ụlọ mbikọ dị na SCOAN HQ ya dara, gbuo mmadụ 116 n'ime ya. [Foto dị n'aka nri] Mmadụ iri asatọ na ise n'ime ndị nwụrụ anwụ bụ ụmụ amaala South Africa bụ ndị bịara ịchọ ọgwụgwọ na ọrụ ebube. A napụtara otu narị na iri atọ na otu ndị ọzọ ndụ nwere mmerụ ahụ dị iche iche. Kama iburu ibu ọrụ maka imebi iwu ụlọ steeti, Joshua na SCOAN kwuru na ọ bụ mbuso agha sitere na mpụga SCOAN site n'aka ndị Boko Haram igbu onye ndu ha. Mgbe e mesịrị, chọọchị ahụ nyere ndị nta akụkọ ihe iri ngo ka ha gbanwee akụkọ ma lekwasị anya na ụgbọ elu ndị agha CH130 Hercules dị ọkụ. N’oge na-adịghị anya ka Jọshụa kpọchara ndị nwụrụ n’ụlọ ahụ dara ada “ndị okwukwe okwukwe” bụ́ ndị lekwasịrị anya ná ndụ mgbe ha nwụsịrị n’imezu nkwa ha na Chineke dị. Otú ọ dị, dị ka a chọpụtara ka e mesịrị, ndị nwụrụ anwụ tara ahụhụ n’ihi ọnọdụ ha ọ bụghị n’ihi okwukwe ha kama n’ihi na SCOAN mebiri ụkpụrụ iwu ụlọ, wulite ihe owuwu nke mbụ nwere okpukpu abụọ ka ọ ghọọ ụlọ elu ise. N'esemokwu na-apụta ìhè, Jọshụa na SCOAN ewereghị ọrụ ha mere. Kama nke ahụ, ha tụrụ aka na-ebo ndị na-akparị mkpịsị aka ha ebubo ma yie “ọnụma Chineke” yie ndị na-agbasa ụgha banyere ihe omume ahụ ma ọ bụ SCOAN ma ọ bụ Jọshụa egwu, na-akpọ ndị a, gụnyere ndị nta akụkọ na ndị nchọpụta obodo, “ndị ozi Setan.” Joshua na SCOAN mere ihe niile ha nwere ike ime iji gbochie nyocha nke onye nyocha na ịkọ akụkọ ihe mberede ahụ site na mmaja, ikpe, iyi egwu na igbochi ndị nyocha ịbanye na saịtị ihe mberede ahụ. Ọ bụ ezie na ụlọikpe chọpụtara na Jọshụa na SCOAN bụ ndị ikpe mara n’ọnwụ nke ndị a na-achọ ọrụ ebube na ndị njem nlegharị anya okpukpe n’ogige ya, ọ gbanarị ntaramahụhụ ma ọ bụ ebubo ọ bụla e boro ya, na-egosi otú o si dị ike n’ezie.

TB Joshua bụ onye okpukpere chi na-emegide onwe ya bụ onye mebere charismata ma gosipụta nnwale n'okirikiri ikike ọchịchị. Ọ jikọtara n’ime onwe ya echiche ndị Yoruba banyere “àṣẹ” (ike omimi na nke ịrụ ọrụ), ike okpukperechi nke Aladura Christianity nke ịgwọ ọrịa, na Pentikọstalism na-ekwusi ike na ọrụ ebube, ọkachasị “ihe ịrịba ama na ihe ebube.” O mere ka e nwee ọtụtụ ihe ebube ndị na-agbagwoju anya bụ́ ndị gbagwojuru ọtụtụ ndị anya anya ma mee ka ọtụtụ ndị ọzọ bụrụ ndị na-eso ụzọ ya. Ọ si n'akụkụ ọnụ na mpụta nke ahịa okpukpere chi nke Nigeria juru ebe niile ma na-asọ mpi, na-eme onwe ya ka ọ bụrụ akara ngosi okpukpe zuru ụwa ọnụ na onye ọchụnta ego. Ọ dọtara onwe ya na SCOAN HQ dị na mpụga Lagos dị ezigbo mkpa na ndị dị ike (n'ọchịchị, ọha na eze na ego). Charismata ya masịrị ma dọọ mmasị ọtụtụ ndị ebe n'otu oge ahụ na-atụ egwu ma na-achụpụ ndị ọzọ. A na-atụ ya egwu ma na-akwa ya emo dịka ndị na-eso ụzọ zuru ụwa ọnụ hụrụ ya n'anya ma na-asọpụrụ ya. N'otu aka ahụ, òtù okpukpe dị n'ógbè ahụ kpagburu ya ma ndị isi ala ọzọ na ndị ndú nke mba nabatara ma nabata ya. O tinyere charismata nke o nyere site na mmetụ anụ ahụ, imetụ aka na ịkwanye na mmanụ. N’ebe ọ na-agaghị ekwe omume imetụ ahụ́ ma ọ bụ imetụ aka, o nyere ọtụtụ nde lita “mmiri e tere mmanụ” (dị ka surrogate charisma) bụ́ nke o bugara n’ọtụtụ mba n’oké ọnụ, ka ọ na-enwetakwa ọmarịcha uru dị ka onye ọchụnta ego okpukpe.

Ikike mara mma, site na ọdịdị ya na agwa ya, anaghị akwụsi ike, na-achọ ịrụ ọrụ ebube, anwansi na ọrụ ebube iji kwụsie ike, degharịa na (megharia). N'ihe gbasara SCOAN na ọnwụ Jọshụa, ịrịọ maka usoro ikike nke iwu kwadoro, dị ka ụlọ ikpe iwu, ka ha kwụsie ike na ịkwado, ma ọ bụ kama, ịmalite nhazi na oge nke charismatic bụ usoro nhazigharị. Ịbịaru nso n'ụlọ ikpe iwu na-akọwapụtaghachi ihe SCOAN bụ maka oge ikpeazụ charismatic. Ọ na-egosikwa na TB Joshua bụ SCOAN na SCOAN bụ TB Joshua. Mgbe ọ nwụsịrị, nwunye ya, Evelyn Joshua, [Foto dị n'aka nri] nọchiri ya dị ka onye ndu SCOAN. Agbanyeghị, onye ndu ọhụrụ nke post-nchoputa SCOAN egosipụtabeghị onyinye amara ọ bụla. Ma ọ bụ kama nke ahụ, ihe ịga nke ọma ya n'ịkpegharị ikpe nke interregnum site na ụlọ ikpe iwu nwere ike ịghọta dị ka ngosipụta nke (nascent) charisma. Ọ bụrụ na ọ na-edu nzukọ ahụ gaa n'ebe dị elu ma ọ bụ na-erigbu, ọ ga-abụ usoro nlegharị anya, nke nwere ike ịrụ ọrụ na usoro nke nhazigharị.

Foto

Foto #1: TB Joshua.
Onyonyo #2: Ọrụ SCOAN nke Joshua duziri.
Foto #3: Emmanuel TV logo.
Foto # 4: A TB Joshua ọgwụgwọ.
Foto #5: olili ozu TB Joshua.
Foto #6. Ụlọ mbikọ SCOAN dara.
Foto #7: Evelyn Joshua.

References

Abiodun, Roland. 1994. “Understanding Yoruba art and aesthetics: The Concept of Ase.” Ihe Omumu nke Afrika 27: 68-103.

Chidester, David. 2000. Iso Ụzọ Kraịst: Akụkọ Ụwa. New York: HarperCollins.

De Boer, Martinus C. 2020. “Nchụpụ n'ụlọ nzukọ: JL Akụkọ nke Martyn na nkà mmụta okpukpe na Oziọma nke anọl eletaghachiri. " Ọmụmụ Agba Ọhụụ 66: 367-91.

Hallen, Barry. 2000. Ihe ọma, ndị ọjọọ na ndị mara mma: Okwu gbasara ụkpụrụ na omenala Yoruba. Bloomington: Mahadum Indiana University.

Hort, Fenton John Anthony. 1897. Eklizia Ndị Kraịst: Ọzụzụ Ndị Nkụzi na Akụkọ mmalite na echiche mmalite nke Eklisia, na okwuchukwu anọ.. London: Macmillan.

Inyang, Ifreke. 2021. “Ọnwụ TB Joshua atụghị m anya – nwunye.” Akwụkwọ akụkọ kwa ụbọchị, Juun 10. Nweta site na https://dailypost.ng/2021/06/10/tb-joshuas-death-did-not-surprise-me-widow/ na 25 March 2023.

Johnson, Bisola Hephzi-Bah. 2018. The TB Joshua m maara: Aghụghọ nke Age Unmasked. South Carolina: Mepụta ebe obibi nnwere onwe.

Mali, Josef. 1991. "Jacob Burckhardt: akụkọ ifo, akụkọ ihe mere eme na akụkọ ifo." Akụkọ ihe mere eme na ebe nchekwa 3: 86-118.

Omoyajowo, Akinyele J. 1982. Cherubim na Seraphim: Akụkọ banyere otu Churchlọ Nzukọ nke Africa. New York: NOK Publishers International.

Peel, JDY 2016. Iso Christianityzọ Kraịst, Islam, na Okpukpe Oriṣa: Omenala atọ na ntụnyere na mmekọrịta. Berkeley, CA: Mahadum California Press.

Peel, JDY 1968. Aladura: Otu okpukperechi n’etiti ndi Yoruba. Oxford: Oxford University Press.

weebụsaịtị SCOAN. 2022. "Nkwupụta Okwukwe." Ụlọ Nzukọ Synagogue nke Mba Nile webụsaịtị. Nweta site na https://www.scoan.org/about/statement-of-faith/ na 20 March 2023.

Onye nta akụkọ ọrụ. 2014. “TB Joshua nke Naijiria na-agwọ ihe ọ bụla - site na AIDS ruo ọrịa kansa. Mail & Guardian, Septemba 17. Nweta site na https://mg.co.za/article/2014-09-17-nigeria-churchs-prophet-cures-anything-from-aids-to-cancer/ na 1 April 2023.

Ukah, Asonzeh. 2016. "Amụma, Ọrụ ebube na Ọdachi: Ndụ Mgbe TB Joshua na Nigeria State." Pp. 209-32 nkeji Nnwere onwe okpukperechi na ọtụtụ okpukpere chi na Africa: atụmanya na oke, nke Pieter Coertzen, M. Christian Green na Len Hansen deziri. Stellenbosch, South Africa: Sun Press.

Ukah, Asonzeh.2011. "Ịchụpụ ọrụ ebube: ndọrọ ndọrọ ọchịchị na amụma mgbasa ozi okpukpe na Nigeria." Okpukpe na ndọrọ ndọrọ ọchịchị 1: 39-60.

Uka, Asonzeh. 2008. Ihe Nlereanya Ọhụrụ nke Ike Pentikọstal: Ọmụmụ nke Ụka Ndị Kraịst Redeemed na Nigeria. Trenton, NJ: Africa World Press.

Vega, Marta Morena. 1999. “The Ancestral Sacred Creative Impulse of Africa an the African Diaspora: Ase, the Nexus of the Black Global Aesthetic, Lenox Avenue: A Journal of Interarts Inquiry, vol. 5: 45-57 .

Ụbọchị Mgbasa Ozi:
1 April 2023