Obodo nke Kraist

OGE KRISTI

1830 (Eprel 6): Joseph Smith Jr. na ndị otu ise hiwere “Chọọchị nke Kraịst” na mgbago ugwu New York.

1844 ((June 27): E gburu Joseph Smith Jr na na Carthage, Illinois, na-eduga n’ọgba aghara n’usoro n’ihe n’oge ahụ nke a na-akpọ Nzukọ-nsọ nke Jisus Kraịst nke Ndị-nsọ Ụbọchị Ikpeazụ a.

1860 (Eprel 6): Echiri Joseph Smith III echichi na Amboy, Illinois dịka onye-amụma na onye-isi nduzi nke otu ahụ nke a ga-emecha kpọọ Nzukọ-nsọ nke Jisus Kraịst nke Ndị-nsọ Ụbọchị Ikpeazụ a hazigharịrị.

1865 (Mee 4): E nyere ikike iwu nke ndị nwoke nwere agba.

1873 (December): Ndị nsọ Polynesia na French Polynesia nke oge a jikọtara ya na Ụka RLDS.

1895 (Septemba 17): Ụbọchị mbụ nke klaasị mere na Graceland College, kọleji nka na-emesapụ aka nke RLDS.

1920 (Mee 2): Independence, Missouri ghọrọ isi ụlọ ọrụ maka Nzukọ-nsọ RLDS.

1925 (Eprel): Esemokwu mere n'elu nhazi ọchịchị (nsogbu "nchịkwa nchịkwa kachasị elu").

1960s: E hiwere ọnụnọ ụka na East Asia, Southeast Asia, South Asia, Central America, East Africa, West Africa, na South America.

1966 (Eprel 14): “Nkwupụta na ebumnuche maka Nzukọ-nsọ” bụ ndị isi ụka wepụtara; Ihe ndị dị n'ime ya gosipụtara ntọhapụ na-eto eto nke ụka ahụ.

1970s: E hiwere ọnụnọ ụka na Central na South Africa.

1984 (Eprel): Esemokwu mere maka nchichi ụmụ nwanyị na nnwere onwe zuru oke nke iwu na nkwenkwe ụka.

1985 (November 17): Ụmụ nwanyị mbụ e chiri echichi na Nzukọ-nsọ RLDS.

1994 (Eprel 17): Mgbe afọ anọ wuchara, Temple na Independence, Missouri ka a raara onwe ya nye.

2001 (Eprel 6): Ụka RLDS gbanwere aha ya ka ọ bụrụ Community of Christ.

2010 (Eprel 10): Achọpụtara izi ezi nke ụfọdụ baptizim Ndị Kraịst ndị ọzọ maka ndị mmadụ na-esonyere Community of Christ.

2010 (November 10): National Council of Churches kwadoro Community of Christ ka onye na-eme ntuli aka.

2013 (Eprel 21): Alụmdi na nwunye LGBTQ bụ ọgbakọ mba US nke Community of Christ ghọtara; atumatu yiri nke a sochiri site na ogbako n'Australia, Canada, UK, na Western Europe.

FOUNTER / GROUP HISTORY

Ogbe nke Kraịst, ruo n’afọ 2001 nke a maara dị ka Nzukọ-nsọ nke Jisus Kraịst nke Ndị-nsọ Ụbọchị Ikpeazụ a hazigharịrị, bụ ọgbakọ zuru ụwa ọnụ nke America sitere na mgbọrọgwụ akụkọ ihe mere eme ya na ụka Joseph Smith, Jr. na 1830s. [Foto dị n'aka nri] Ebe ndị otu 200,000 na ọnụnọ dị na mba iri isii, ọ bụ ọgbakọ nke abụọ kachasị ukwuu n'ime ezinụlọ buru ibu nke ụka sitere na Joseph Smith, Jr.'s Mormon movement. Taa, a na-akọwa Community nke Kraịst nke ọma dị ka "Iso Ụzọ Kraịst na-aga n'ihu nke America na Mormonism dịka nhọrọ" (Vanel 2017: 91). Nke ikpeazụ abụghị mgbe niile, na mmalite nke ụka, yana akara dị iche iche sitere na otu "Mormon" ndị ọzọ, na-egosi na ntọala akụrụngwa n'ime mmegharị anaghị ebute ihe a na-apụghị izere ezere, kama enwere ike.

Ọkammụta mmụta okpukpe Jan Shipps mere ka ọ dị iche n’etiti Ndị-nsọ Ugwu ndị kwagara Utah na Ndị-nsọ Prairie nke nọrọ na America Midwest mgbe e gbusịrị onye nchoputa Mormon Joseph Smith, Jr. 1844 na Illinois. Nke Ndị-nsọ Ugwu ghọrọ Nzukọ-nsọ nke Jisus Kraịst nke Ndị-nsọ Ụbọchị-Ikpeazụ a. Ndị-nsọ Prairie hiwere otu dị iche iche nke nta n’ime iri afọ ndị sochirinụ, ọtụtụ n’ime ha mechaa na-agbakọta n’okpuru nduzi nke Joseph Smith III, nwa nwoke nke okenye nke onye amụma ntọala Mormon (Shipps 2002). Smith III abụrụla onye ndu na-enweghị mmasị, [Foto dị n'aka nri] na-aga n'ihu na-ajụ akwụkwọ ịkpọ òkù iduga otu na 1850 ruo mgbe ọ zara oku nke otu miniscule Midwestern na-akpọ onwe ya "Òtù Ọhụrụ" na 1860. Nke a gbanwere akara aka nke otu a. . N'oge ya dị ka onye ndu ya, obere otu ahụ, nke a mechara mara dị ka Ụka RLDS, tolitere site na nanị ndị otu 300 ruo ihe karịrị 74,000 site na ọnwụ Smith III na 1914 (Launius 1988).

Na mbụ, Smith III na ndị mgbasa ozi RLDS ndị ọzọ chọrọ ịgbakọ ọnụ Ndị-nsọ Ụbọchị Ikpeazụ a bụ ndị na-eso ụzọ dị iche iche na-azọrọ na uwe amụma Joseph Smith Jr., ndị na-azọrọ dịka James J. Strang, Alpheus Cutler, Lyman Wight, David Whitmer, na Brigham. Na-eto eto. Nzukọ-nsọ ahụ nwere nnukwu ihe ịga nke ọma site n'ịtụgharị ndị otu niile ahụ e kwuru n'elu, ma ewezuga otu Young, otu ụka nke bụ na nke ga-anọgide na-abụ nke Nzukọ-nsọ RLDS nke buru ibu, nke ka mma, na onye ama ama nke ọma. Ọ bụ ezie na ọtụtụ ndị RLDS bụbu ndị otu dị iche iche nke Mormon mgbe Joseph Jr. nwụsịrị, ụfọdụ ndị jikọrọ aka na nzukọ-nsọ ọhụrụ ahụ anọgidewo na-enwere onwe ha na ndị ọzọ nile na-ekwu amụma ruo mgbe ha sonyeere Nzukọ-nsọ RLDS (Launius 1988). Dị ka ihe atụ, ọtụtụ puku ndị Tahitian Latter Day Saints nọ na Tuamotu Islands, ndị a tọghatara malite n’afọ ndị 1840, họọrọ ịbanye na Chọọchị RLDS mgbe ndị ozi ala ọzọ ya kwụsịrị n’àgwàetiti ndị ahụ ka ha na-aga Australia. Ndị okenye Euro-America bụ ndị na mbụ kwusara ndị nsọ Tahitian ozi ọma na-eguzosi ike n’ihe nye Brigham Young, mana ha adịwo ogologo oge gara aga, na ndị nsọ Tahitian jikọtara ndị okenye RLDS ndị kwuru na ha bụ onye nọchiri anya ụka Joseph Jr. mere ụka niile nke Latter Day Saint). Nke a nyere obere Ụka RLDS ahụ ọnụnọ zuru ụwa ọnụ gafere etiti etiti etiti ọdịda anyanwụ ya, na ndị nsọ Tahitian RLDS, ndị a maara na mpaghara dịka Sanitos, nọgidere na-abụ nnukwu ụka ụka Latter Day Saint n'agwaetiti ndị ahụ ruo mgbe Agha Ụwa nke Abụọ gasịrị (Saura 1995).

N'ịbụ ndị sitere na chọọchị nkịtị, narị afọ nke iri na itoolu RLDS Church na LDS Church kesara ọtụtụ ozizi na omume. Ha abụọ nakweere Akwụkwọ Nsọ, Akwụkwọ nke Mormon, na Ozizi na Ọgbụgba-ndụ dịka Akwụkwọ Nsọ. Ha abụọ nwere usoro nzụkọ ụka dị mgbagwoju anya nke onye amụma na ndị ozi iri na abụọ na-edu, ma wukwaa n'usoro ọkwa nchụ-aja nwere ọtụtụ ọkwa kewara n'etiti ọkwa nchụ-aja Melkizedec na nke Erọn. Ha abụọ kweere na ha bụ mweghachi nke chọọchị ọhụrụ nke Kraịst ma kwuo na ha bụ “otu ezi chọọchị ahụ.” Ma, ha abụọ kwenyere na otu ụbọchị a ga-ewu Jerusalem Ọhụrụ site n’otu obodo gbakọtara na ndị nsọ na Independence, Ógbè Jackson, Missouri (Howlett na Duffy 2017).

Otú ọ dị, narị afọ nke iri na itoolu RLDS nọ na-egbu mgbu ịmata ọdịiche dị n'etiti onwe ha na nwanne nwanne ha nke ụka (na mgbe ụfọdụ n'ụzọ nkịtị) na Utah. Nke mbụ na nke mbụ, RLDS megidere ịlụ karịa otu nwanyị na ọtụtụ gara n’ihu ruo n’ikwu na Joseph Smith, Jr. esiteghị n’omume ahụ. Agbanyeghị na akụkọ ihe mere eme abụghị eziokwu, nkwupụta a enweghị mgbagha n'ime Ụka RLDS ruo 1960s. Ọjụjụ a nke ịlụ ihe karịrị otu nwanyị dugara na njụta nke “ezinaụlọ eluigwe” pụtara ìhè n'etiti 1840s Ndị nsọ Nauvoo, isi nkuku nke nkuzi na omume nke Mountain Saint. Nke abụọ, RLDS nke narị afọ nke iri na itoolu nakweere ozizi nke usoro ahịrị n'usoro n'ọchịchị nke ụka; ya bụ, ha kweere na Joseph Smith III bụ onye-ndu nke ụka nna ya site n’aka nri nke agbụrụ. Nkwupụta nke a dị nnọọ iche na Brigham Young onye kwuru na ọ bụ ikike iduru Ndị-nsọ Ụbọchị Ikpeazụ ahụ site n’ịdị na-enwe ike emume ziri ezi, nke e nyere ya na ndị ozi ndị ọzọ, o kwuru, na ngọzi sitere n’aka onye amụma Mormon mbụ (Launius 1988). Brown; 2012). Nke atọ na metụtara ọjụjụ nke ịlụ otu nwanyị, RLDS jụrụ nke ukwuu nke ụlọ nsọ, okpukpe okpukpe ya, nkà mmụta okpukpe, na ememe, bụ nke malitere na 1840s Nauvoo, Illinois na n'ihu. kọwapụtara site n'ụka Brigham Young na 1850 na gafere. Ndị RLDS kwenyere na a ga-enwe ụlọ nsọ na Zaịọn otu ụbọchị, mana nkà mmụta okpukpe ha nke ụlọ arụsị siri ike. Dịka ọmụmaatụ, Ụka RLDS nwere ma na-arụkwa ụlọ nsọ Mormon mbụ, Temple Kirtland na Kirtland, Ohio.. [Foto dị n'aka nri] Nna Smith III raara ihe owuwu ikpeazụ ahụ nye na 1836. Otú ọ dị, n'adịghị ka ụlọ nsọ LDS dị na Utah, RLDS mesoro Ụlọ Nsọ Kirtland dị ka ụlọ nzukọ ọ bụla ọzọ ma na-enwe nzukọ ofufe ọha na eze na ya kwa Sunday (Howlett 2014). ).

Enweghị òtù okpukpere chi nwere ihe omume na nkà mmụta okpukpe pụta na, n'ihi ya, guzobe nkwụsịtụ doro anya n'etiti RLDS na ụmụnne ha LDS. Dịka ọmụmaatụ, Smith III nakweere ohere nke ime ndị nwụrụ anwụ baptizim (ndị nnọchiteanya proxy baptism), ma kụziri na ọ dịghị ntụziaka mkpughe ime nke ahụ n'oge ahụ ma ọ bụ ebe edoro nsọ nke ọma. LDS na Utah, n'ụzọ dị iche, mere baptizim maka ndị nwụrụ anwụ jiri oké ịnụ ọkụ n'obi na-ejikọta ya na echiche ha na-apụta banyere ezinụlọ nke eluigwe na akara ebighi ebi. Ọnwụnwa Smith nke Atọ n’ime ime ndị nwụrụ anwụ ime baptizim mere ka Nzukọ-nsọ RLDS jụ ozizi ahụ kpam kpam, n’agbanyeghị na ha kwetara na ọ bụ Josef kuziri ma mee ya, Jr. Smith III nyekwaara ozizi nke theosis na mmalite ohere. ndị nsọ ka ha bụrụ ndị dị nsọ n’ime ndụ mgbe a nwụsịrị) mana ọ gwara ndị okenye ya ka ha na-akụzi ya naanị ugboro ugboro, n’ihi na ọ bụ “ihe omimi nke alaeze.” Ka oge na-aga, nke a pụtara na nkwenye na ozizi ahụ nwụrụ nke ọma na Chọọchị RLDS dị ka ọgbọ RLDS mbụ, nke ozizi dị iche iche hiwere na Joseph Jr.'s Nauvoo, nwụkwara. Ụfọdụ n’ime ndị ikpeazụ ahụ kwekwara na e mere ndị nwụrụ anwụ baptizim. N'okwu abụọ ahụ, Smith III họọrọ ịchere ndị na-emegide ya n'ihe gbasara ozizi kama ịmanye esemokwu ụka. Ọjụjụ nke theosis, karịsịa, nwere mmetụta ọzọ. RLDS bụ Ndị Kraịst atọ n'ime otu na-arụ ọrụ, ọ bụrụgodị na ha akpọsaghị onwe ha dị ka ndị dị otú ahụ ruo ngwụsị narị afọ nke iri abụọ (Launius 1988).

Otu mpaghara ebe Smith nke Atọ na-agaghị echere ndị na-emegide ya bụ n'okwu gbasara echichi ụmụ nwoke sitere na Africa. Ka ọ na-erule n’afọ ndị 1860, Brigham Young, onye-ndu nke Nzukọ-nsọ LDS dị na Utah, ewelitela ozizi nke machiri echichi nke ndị nwoke ọ bụla sitere na Africa. Ụfọdụ ederede mbụ sitere na Joseph Smith, Nta, dị ka akụkụ ole na ole sitere na Akwụkwọ nke Abraham, yiri ka ọ na-akwado echiche Young, ebe omume n'ezie na chọọchị Smith Jr emeghị (ọtụtụ ndị nwoke sitere na Africa ka e chiri echichi). Ndị isi RLDS mbụ n'onwe ha kewara n'okwu a. Iji mebie nkewa ahụ, Smith III wepụtara mkpughe na Mee 1865 na-enye ikike ichichi ndị nwoke sitere na Africa. Ka ọ na-erule n'afọ ndị 1870, ọtụtụ ndị ụkọchukwu African American RLDS nọ na-ezisa ozi ọma na obodo ndị Africa America dị na North na South, ọ bụ ezie na ndị ozi ala ọzọ RLDS emeghị ọtụtụ mgbanwe n'etiti ndị Africa America (Scherer 2000).

N'okwu gbasara nsonye ụmụ nwanyị n'ụka, Smith III kwuputara n'ọtụtụ okwu. Na mbụ, ọ megidere ikike ụmụ nwanyị nwere ịbụ ndị nnọchiteanya ịtụ vootu na nnọkọ ụka, ma kwenye mgbe Nzukọ Ọchịchị zuru oke nke ụka n'onwe ya kagburu ya. Ka ọ na-erule afọ 1880, ụfọdụ ndị ụka malitere ịkwado nchichi ụmụ nwanyị. Smith nke Atọ anọghị na arụmụka ahụ, ma, na 1905, ya na ndị isi ụka ndị ọzọ wepụtara nkwupụta na-ekwu na ọ dịghị ụzọ e si ahọpụta ndị inyom n'ọkwa nchụ-aja ma ọbụghị na chọọchị ahụ natara mkpughe na-enye ikike ya. Dịka enweghị mkpughe na-abịa, e chiri ụmụ nwanyị echichi n'oge ọchịchị ya (Ross, Howlett, na Kruse 2022).

Smith nke Atọ nwara iwulite obodo ụka nke na-ezere ihe ọ hụrụ dị ka ụfọdụ ngafe nke ụka nna ya, ọkachasị n'akụkụ oke agha ya, usoro ọchịchị ya, na nnukwu mbọ mbata. Smith nke Atọ, onye chetara ndị agha nchekwa Mormon yi uwe dị na Nauvoo nke nna ya na-edu, mere ka chọọchị ya ghara inwe ụdị mkpakọrịta ọ bụla. Ụkpụrụ nke "udo" kwadoro akara nke chọọchị na 1871, [Foto dị n'aka nri] na ọ dịghị obodo RLDS etolitela ndị agha dị ka ndị agha Nauvoo. Nke abụọ, ọ bụ ezie na ikike ya sitere na isi iyi na-enweghị isi (nkwado emume na usoro ọmụmụ), Smith III nakweere ụkpụrụ ọchịchị onye kwuo uche nke ndị nsọ bụ ndị gbakọtara iji guzobe Nzukọ-nsọ RLDS. Nke a pụtara na ọ bụ ndị nnọchiteanya a họpụtara ahọpụta na nnọkọ chọọchị kwa afọ, tozuru oke mkpebi nile bụ́ isi nke chọọchị, dị ka òtù Protestant ndị ọzọ nke oge ahụ. Nzukọ a nwere ike mebie Smith III, dịka o mere n'ọtụtụ oge. N’ikpeazụ, Smith nke Atọ nakweere echiche izugbe nke obodo Mormon na-achịkọta ọnụ (nke a maara dị ka Zaịọn) nke a ga-ewu otu ụbọchị na Independence, Missouri. N'ịbụ onye ike gwụrụ n'ihi ọdịda nke nkwukọrịta ozi o biworo ndụ mgbe ọ bụ nwata, ọ kwadoro usoro nke iji nwayọọ nwayọọ. Naanị nwayo nwayo izu oke n'omume nke ndị nsọ nwere ike mebe ọnọdụ iji wuo obodo nkịtị nke Zaịọn, ka ọ kụziri. Ka ọ dị ugbu a, ndị na-eso ụzọ ya kwesịrị ibi n'etiti ndị ọzọ, na-egosi site n'omume ha kwa ụbọchị ihe "Zion" nwere ike ịbụ (Launius 1996). Na omume, nke a pụtara na ụka RLDS bụ nnukwu ụlọ ụka nke ọgbakọ, otu ụdị dị iche iche nke ubi n'etiti ndị ọzọ na ala America. Dị ka nke a, Ụka RLDS abụghị ụka nwere mkpụrụ obi nke mba, dịka Ụka LDS nke Utah nke na-achịkwa nnukwu akụkụ nke oke ugwu America West.

N’agbanyeghị nke ahụ, otu obere otu RLDS wuru obodo n’oke oke Iowa na Missouri, nke a maara dịka Lamoni. Ndị obodo nwere obere ụlọ ọrụ ejikọtara ọnụ, dị ka igwe igwe, ụlọ ahịa nri, na ụlọ ahịa ngwaike (Launius 1984). N'afọ 1895, e hiwere ụlọ akwụkwọ kọleji nka na-emesapụ aka n'ụzọ gọọmentị, Graceland College, nke na-ekwu na ọ bụ "ụlọ ọrụ na-abụghị nke otu." Lamoni ghọrọ isi ụlọ ọrụ nke ụka na 1880 mgbe Smith III kwagara ebe ahụ, na, na njedebe nke ndụ ya, Smith III kpaliri ezinụlọ ya isonye na obodo na-eto eto nke RLDS na Independence, Missouri, saịtị ahụ e kwere ná nkwa maka Onye Nsọ Ụbọchị Ikpeazụ. Jerusalem Ọhụrụ (Launius 1988).

Ntọlite ụlọ akwụkwọ kọleji nka na-emesapụ aka nwere nke ụka gosipụtara ọchịchọ nke Ụka RLDS ka ha na ndị agbata obi ha nwee nkwado ka ukwuu. Nke a n'otu akụkụ na-akọwa ọbịbịa na okwu Smith III na nzuko omeiwu nke Okpukpe Ụwa (1893) na ngwa nke ụka ịbanye na Federal Council of Churches na 1908 (otu ahụ jụrụ arịrịọ RLDS) (Launius 1988; Scherer 2013). Otú ọ dị, Ụka RLDS abụghị nanị na-arịọ maka izi ezi; ha na-abanyekwa n'oge nke ọtụtụ ndị ụka kwenyere na ha chọkwuru ọzụzụ nkuzi na mmụta pụrụiche iji mezuo ozi nke ụka n'ụwa.

Mgbe Smith nke Atọ nwụrụ na 1914, onye nọchiri ya na ọkpara ya, Frederick Madison Smith [Foto dị n'aka nri] weere dị ka ọrụ ndị nsọ nke RLDS ime “Zionize Ụka na izisa ozi ọma ụwa.” Ka ọ na-erule ngwụsị narị afọ nke iri na itoolu, ihe mgbaru ọsọ ikpeazụ ahụ arụpụtala ọnụnọ chọọchị dị obi umeala n'ebe ndị dị ka Germany, Palestine, Australia, New Zealand, United Kingdom, Denmark, na Hawaiian Islands (Scherer 2013). N'oge ndị Protestant na-eje ozi, Smith n'onwe ya ji naanị ọkara obi gbasoo ozi ọma zuru ụwa ọnụ. Ọ gbasoro ihe mgbaru ọsọ ya nke abụọ maka ndị nsọ RLDS, “Zionize the Church,” site n'ịhụnanya nke onye mgbanwe. Site na “Zionize the Church,” Smith pụtara imepụta ọnọdụ ndị dị mkpa maka ala-eze Chineke n’elu ụwa. Ọ nwara ime nke a site n'ụzọ ọgbara ọhụrụ: nhazi usoro nke ụka, ime ka ndị na-arụ ọrụ n'ụka aka ọrụ, na ọpụrụiche nke ndị isi ụlọ ụka. Ọ bụ ezie na nke a apụtaghị na ọzụzụ seminarị maka ọkwa ụkọchukwu, ọ pụtara na ndị isi chọọchị kacha elu gbasoro nzere gụsịrị akwụkwọ na ngalaba agụmakwụkwọ na sayensị mmekọrịta ọha na eze. Smith n'onwe ya nwetara MA na nkà mmụta mmekọrịta ọha na eze na Mahadum Kansas na PhD na nkà mmụta mmekọrịta ọha na eze na Mahadum Clark ebe ọ gụrụ akwụkwọ n'okpuru G. Stanley Hall. Ndị isi ụka dị ka Smith malitere imezi nkà mmụta okpukpe Protestant na-emesapụ aka, karịsịa nkà mmụta okpukpe nke Social Gospel nke afọ ha, omume nke a ga-ebuli ọtụtụ ugboro na ọkara nke abụọ nke narị afọ nke iri abụọ (Howlett 2007).

Ọ nweghị ihe kpatara esemokwu na mmalite narị afọ nke iri abụọ RLDS Ụka karịa nchikota nke ike ụka. Na mmalite nke onye isi ala ya, Smith ya na ndị otu ndị isi ụka dị iche iche sere okwu na o welitere ọgba aghara na 1925 mgbe o nyere mkpughe na-ekwupụta na "nchịkwa ntụzịaka kachasị elu" maka ụka n'ihe gbasara nhazi dị n'aka ndị isi oche mbụ, kama ịgbasa n'etiti. otu ndị ọzọ. Ọdịda ahụ mere ozugbo. Nwanne ya nwoke (na onye ga-anọchi anya n’ọdịnihu) na ndị isi oche Bishọp (ndị ọrụ ego maka ụka) gbara arụkwaghịm na mkpesa, ọtụtụ ndị ozi gbara arụkwaghịm, na ọtụtụ puku ndị otu RLDS malitere nzukọ na ọgbakọ “Prairie Saint” ndị ọzọ. Smith hụrụ onwe ya dị ka onye isi ọrụ ọgbara ọhụrụ, mana ndị RLDS na-emegiderịta onwe ya, gụnyere nwanne ya nwoke, chere na a ga-ekesa ike ụka n'ofe ụka kama itinye uche n'otu ụlọ ọrụ (Mulliken 1991).

N'ịbụ onye a jụrụ ajụ, Smith na-achụso nnukwu ụlọ ọrụ na-ewu ụlọ, dị ka ịmepụta ọtụtụ ngalaba ụka, dịka ntụrụndụ na ngalaba ntorobịa; imeziwanye na ịgbasa ụlọ ọgwụ RLDS na ụlọ ezumike nka; wuo ụlọ mgbakọ na ebe isi ụlọ ọrụ dị puku mmadụ ise; na nnwale ndị mmadụ na-ewu obodo site n'ugbo na ụlọ ahịa na-arụkọ ọrụ ọnụ, yana otu ndị na-agbazinye ego nbinye obere ọmụrụ nwa ka ezinụlọ nwee ike nwe ụlọ. Ọrụ ndị a niile bụ ngosipụta nke oge Smith nke ndị otu RLDS ji echiche Mormon mbụ nke obodo na-emekọ ihe were gbazee echiche Protestant Social Gospel. Ọ bụ ezie na ndị òtù RLDS na-achọsi ike ịnata mkpali sitere na akụkụ ndị na-adịghị ahụkebe nke Protestant Social Gospel movement, ọrụ RLDS nwere ike inye aka kpalie omume radical n'ezie, dịka ọrụ nke onye nhazi ọrụ John L. Lewis. A zụlitere nke ikpeazụ na ezinụlọ RLDS na-egwupụta coal ma nyere aka na-agbakọ ụlọ ahịa ihe nri RLDS nwere na Iowa tupu ọ tụgharịa uche ya na nhazi otu (Howlett 5,000).

Site na mmalite nke nnukwu ịda mbà n'obi na nnukwu ụgwọ ụka n'ihi mgbasa ozi ụlọ Smith, mmemme Smith maka "Zionize the Church" dara ka ego na-akpọnwụ na ụka batara n'oge nkwụsị ego. Ugbo ndị ahụ na-arụkọ ọrụ ọnụ, dịka ọmụmaatụ, kwụsịrị mgbe ọ rụchara ọrụ naanị afọ ole na ole, n'ihi na ụlọ ọrụ ahụ aghaghị ịgbazinye ala ahụ. Agbanyeghị, ụlọ ọrụ ụlọ ụka nke Smith wuru, yana atụmanya maka ndị ọrụ pụrụ iche, ndị ọkachamara, mere nzukọ a ka ọ bụrụ ọgbakọ ndị America ọgbara ọhụrụ. Ọzọkwa, echiche nke "ngwa mmekọrịta ọha na eze" nke "ozi ọma eweghachiri eweghachi" ga-eme ka chọọchị na-aga n'ihu na-aga n'ihu na-aga n'ihu na ọgbọ ndị na-esote (Howlett 2007).

N’oge Agha Ụwa nke Abụọ gasịrị, Chọọchị RLDS nọ n’okpuru ọchịchị alaeze ukwu America bụ́ Agha Nzuzo iji guzobe ọgbakọ ọhụrụ n’Eshia, Africa, na Latin America. Dị ka ndị otu LDS ha, ndị òtù RLDS, na-eje ozi na ndị agha US, hibere obodo ndị na-eto eto n'ebe ọ bụla ha nọ, mgbe ụfọdụ na-ezisa ndị obodo ozi ọma na ebe dị ka South Korea, Japan, na Philippines. N'agbanyeghị nke ahụ, mgbasawanye RLDS, karịsịa na Eshia, gara n'ihu na nyocha ọhụrụ nke ebumnuche nke ụka na echiche nke "ọrụ" n'onwe ha. Dị ka ndị Protestant bụ́ isi nke ọgbọ mbụ, ndị ndú RLDS nọ n’Eshia (ndị ihe ka ọtụtụ n’ime ha bụ ndị America ná mmalite) rụrụ ụka na chọọchị ahụ kwesịrị ‘ịghọ ụmụ amaala’ n’onwe ya n’ebe ndị ahụ. Kama ịmegharị nkwenkwe na nhazi nke (American) "ozioma eweghachiri" na Eshia, ha rụrụ ụka na ụka kwesịrị itolite n'ụzọ omenala kwesịrị ekwesị nke na-enye ohere maka nnwere onwe obodo na nkwanye ùgwù maka omenala obodo (Howlett 2022). N’ihi ya, e nyere ndị isi obodo na-abụghị North America ikike n’ọdịdị nke ụka dị n’ógbè ha (ma e wezụga ego chọọchị). N'ime omume, nke a pụtara na otu RLDS na-egosipụta karịa omume nke otu Ndị Kraịst na-achị achị na mpaghara ha (Ndị Baptist Canada na ugwu Odisha, India, ma ọ bụ ụka Pentikọstal dị na River State nke Nigeria) karịa omume nke ọtụtụ Anglophone Mormon- Mpaghara ihe nketa nke Ụka RLDS dị na North America na Western Europe (Howlett 2020; Hurlbut 2019). Tụkwasị na nke a, ka ọ na-erule n'afọ ndị 1970, ndị isi RLDS malitere itinyekwu aka na ọrụ enyemaka mmadụ karịa ikwusa ozi ọma. Ndị NGO RLDS ndị gọọmentị nyere ikike nke sitere n'oge a bụ obodo na-ahazi NGO dị na Philippines bụ ndị dọtara mmụọ ha sitere na Saul Alinksy na ndị otu na-ahazi obodo Filipino, na-ebugharị ụka ahụ n'onwe ya na ntụzịaka liberalizing ọhụrụ (Bolton 2023).

N'otu oge a, ndị isi RLDS na ndị ọrụ isi ụlọ ọrụ malitere ịga ụlọ akwụkwọ sekọndrị Protestant maka ogo gụsịrị akwụkwọ. Enwere ike ịhụ mmetụta nke a na usoro ọmụmụ nke ụka, mkpebi ọgbakọ, akwụkwọ ndị e bipụtara na akara ngosi nke ụka, na, nke kachasị mkpa, atumatu ụka. Ihe ndị dị otú ahụ na atumatu gosipụtara mkparịta ụka mmebe na nkà mmụta okpukpe Protestant na omenala RLDS. O buterekwa ajụjụ gbasara echiche nkà mmụta okpukpe mbụ. Dịka ọmụmaatụ, ndị isi na-aga n'ihu jụrụ mkpa nke Akwụkwọ nke Mọmọn ma ọ bụ tụọ aro na a ga-amụ ya site n'ụzọ dị egwu nke akụkọ ihe mere eme. Ha kọwagharịrị ọgbakọ ha dị ka ezi chọọchị, ma ọ bụghị “otu ezi chọọchị ahụ,” dị ka ọgbọ ndị gara aga nke ndị ndú RLDS mere. Ma, ha malitere ịjụ ihe kpatara na otu dị iche iche, dị ka ụmụ nwanyị, na mgbe e mesịrị, ndị na-eme ihe nkiri, na-ewepụ na nhọpụta na ọkwa nchụaja RLDS (Howlett na Duffy 2017).

Okwu abụọ ikpeazụ a, nchichi nke ụmụ nwanyị na ndị na-amaghị nwoke, kere esemokwu na-adịgide adịgide n'ime Ụka RLDS na 1970s -1980s na 2000s - mmalite 2010s n'otu n'otu. Okwu abụọ a nwetara nkwado dị ukwuu, nkwado nke ntọala na mmegide a haziri ahazi. Dịka ọmụmaatụ, ndị otu RLDS na-akwalite mmụọ nke nwanyị na 1970s kwagidere ndị isi ụka ka ha nyochaa ụdị ọkwa ọkwa nchụaja na ndị ọ wepụrụ. Mgbe onye amụma RLDS Wallace B. Smith [Foto dị n'aka nri] n'April 1984 wepụtara mkpughe na-akpọ maka echichi ụmụ nwanyị, o mere nke ahụ mgbe ọtụtụ afọ nke ofufe na-ege ntị na ndị inyom RLDS. Nkpughe Smith kwa, kpalitere mmegide na-achọghị mgbanwe wee bute oke nkewa n'akụkọ ihe mere eme nke ụka. Ihe ruru pasenti iri abụọ na ise nke ndị otu North America kewapụrụ na ọgbakọ ahụ wee malite ọgbakọ ndị nọọrọ onwe ha akpọrọ “ alaka mweghachi,” ụfọdụ n'ime ha malitere n'obere ụka ma ọ bụ ọgbakọ nwere mmekọ (Ross, Howlett, na Kruse 2022). N'ọ̀tụ̀tụ̀ dị nta karị karịa nkewa nke 1980, ụfọdụ ndị mmadụ ma ọ bụ ọgbakọ dị na US, Canada, Australia, UK, na Western Europe hapụrụ ọgbakọ ahụ ka ọgbakọ mpaghara na ebe ndị a kwadoro nhọpụta nke ndị mmadụ n'otu n'otu na alụm di na nwunye. Ọzọkwa, Global South Community nke Kraịst na-emegidekwa ochichi na alụm di na nwunye, n'agbanyeghị na mmegide a abụghị nke zuru ụwa ọnụ. Dị ka ihe atụ, ndị mahu ndị nọ na French Polynesia ejewo ozi n’ọkwa nchụaja, nke a na-enweghịkwa nkwupụta ma ọ bụ mgbanwe ọ bụla. (Howlett na Duffy 2017).

Ngosipụta ihe abụọ nke ụka na-egosipụta ntọhapụ ya ngwa ngwa na ngwụcha narị afọ nke iri abụọ, aha ọgbakọ ọgbakọ ọhụrụ na nnukwu ụlọ ọhụrụ dị n'isi ụlọ ụka. N'April 6, 2001, Ụka RLDS gbanwere aha ya ka ọ bụrụ Community of Christ (Scherer 2016). Aha ahụ n'onwe ya yiri ka ọ na-ebute oke mmiri na-emesapụ aka nke afọ ya, dị ka okwukwe na nhazi obodo, ịdị n'otu nke mmekọrịta, na, ikekwe, neoliberal corporate rebranding. Ka o sina dị, o chetakwara ịdị mfe nke aha mbụ maka chọọchị ahụ, “Ụka nke Kraịst.” Ụlọ nsọ ahụ, [Foto dị n'aka nri] raara nye na 1994 ma na-efu $ 60,000,000, bụ ihe na-arị elu, nke dị narị mita atọ n'ogologo nke nwere ụlọ ọrụ isi ụlọ ọrụ, ụlọ ihe ngosi nka na ebe nchekwa ihe, ọbá akwụkwọ, ụlọ akwụkwọ seminarị, na "ụzọ ndị na-efe ofufe." ” na-eduga n'ebe nsọ nke nwere oche 1,600. Edorodoro ya maka “ịchụso udo,” Templelọ nsọ ahụ na-egosipụta mkparị ụka nke ecumenical-Protestant ma tinye omenala ọhụrụ. Dịka ọmụmaatụ, a na-eme "ekpere udo" kwa ụbọchị n'ụlọ nsọ n'elekere 1 nke ehihie, naanị ihe omume a na-eme mgbe niile na Ụlọ Nsọ n'èzí nke ofufe oge ụfọdụ n'oge nnọkọ. N'agbanyeghị nke ahụ, a na-akpụzi ụlọ nsọ ahụ site na akara nke oge gara aga. Templelọ nsọ n’onwe ya nọ ọdụ n’akụkụ nke mbụ ala iri isii na anọ nke Joseph Smith, Jr. raara na 1831 maka ụlọ nsọ n’ime obodo Jerusalem Ọhụrụ nke “Zion” nke o nwere olile anya maka ya. Ya mere, mgbe Templelọ nsọ n'onwe ya na-arụ ọrụ dị ka katidral Episcopal, ọ na-ejikwa ya akara nke Mormon gara aga, ụzọ dabara adaba iji chịkọta ọdịdị nke Community of Christ na mmalite narị afọ nke iri abụọ na otu (Howlett and Duffy 2017) .

ỤLỌDỤ / EKWERE

Ọ bụ ezie na Community of Christ na-abụghị nke ụka ụgha, o mepụtala nkwupụta dị iche iche, gụnyere nkwupụta "Nkwenkwe Nkwenye" dị ugbu a na ọ na-emepụta maka ndị òtù ya "ọ bụghị dị ka okwu ikpeazụ, kama dịka ọkpụkpọ òkù na-emeghe nye mmadụ niile ịbanye na njem ahụ. nke ịbụ ndị na-eso ụzọ” (Chvala-Smith 2020:!). Nke a sochiri ogologo ahịrị okwu ndị ọzọ nke ụka hibere, malitere na narị afọ nke iri na itoolu. N'ime ihe na-esote, a na m adọta na nkwupụta ndị a iji kọwaa nkuzi na nkwenye nke Community of Christ site na usoro mmụta okpukpe isii: Chineke, mkpughe, akwụkwọ nsọ, nzọpụta, ọchịchị nke Chineke/Zion, ndụ ebighi ebi.

Obodo Kraịst bụ atọ n'ime otu, na-akọwa "Chineke dị ndụ dị ka obodo nke mmadụ atọ.” Kemgbe 1980s, akwụkwọ ụka gọọmentị ejirila asụsụ gụnyere Chineke, na-emesi ike na okike, asụsụ nwoke maka Chineke na na-egosipụta usoro na otu Ndị Kraịst ndị ọzọ na-aga n'ihu. N'igosipụta usoro akụkọ ihe mere eme dị na Nicene Creed na Creed Ndịozi, ụka na-akwado Jizọs dị ka chi zuru oke na mmadụ zuru oke, yana ọnwụ na mbilite n'ọnwụ Jizọs. Ọ dịghị ọkwa ọchịchị na-akọwapụta otu nkà mmụta okpukpe nke aja mgbaghara mmehie nke Jizọs, nke a pụkwara ịdịgasị iche n'ogbe zuru ụwa ọnụ nke Kraịst, site n'echiche nke mmụọ ozi-mmetụta mmetụta nke mkpuchi mkpuchi mmehie dị ugbu a n'ọtụtụ Global South Community nke Kraịst ruo n'echiche ndị na-aga n'ihu na-emetụta Jizọs dị ka omume ọma. ihe nlere anya. Onye nke atọ so n’Atọ n’Ime Otu, bụ́ mmụọ nsọ ka ekwuru n’okwu oge gboo dị ka “onye na-enye ndụ,” “ezi amamihe,” na “ezi Chineke.” Dịka nkwupụta Nkwenkwe Basic kacha nso nso a na-ekwusi ike, "anyị na-ahụ ịhụnanya, ọṅụ, udo, ndidi, obiọma, mmesapụ aka, ikwesị ntụkwasị obi, ịdị nwayọọ, ma ọ bụ njide onwe onye, n'ebe ahụ ka Mmụọ Nsọ na-arụ ọrụ" (Chvala-Smith 2020).

Dị ka obodo Ndị Kraịst ndị America ndị ọzọ na-aga n'ihu, Community of Christ na-ekwusi ike na Chineke ka na-ekwu okwu. Dịka nkwupụta nke Nkwenye Basic na-akwado, “Akpọrọ ọgbakọ ka ha gee ọnụ maka ihe Mmụọ Nsọ na-ekwu wee zaghachi nke ọma” (Chvala-Smith 2020). Ọ bụ ezie na nkwupụta a dabara nke ọma na nkà mmụta okpukpe Protestant ndị ọzọ, Community of Christ na-agbakwụnye mgbanwe pụrụ iche na nke a; ọ na-agbakwụnye nkwupụta nke onye amụma ya nyere ma kwado ya site na Nzukọ Ụwa ya n'akwụkwọ nke Ozizi na Ọgbụgba ndụ ya, ederede n'ime akwụkwọ nsọ nke Akwụkwọ Nsọ.

N'ọkwa ọchịchị, Obodo Kraịst na-amata ederede atọ dị ka akwụkwọ-nsọ - Akwụkwọ Nsọ, Akwụkwọ nke Mọmọn, na Ozizi na Ọgbụgba-ndụ nile. A na-ahụ akụkụ Akwụkwọ Nsọ n'onwe ya dị ka “ihe odide sitere n'ike mmụọ nsọ Chineke ma bụrụkwa nke ndị ụka nakweere dị ka ngosipụta ụkpụrụ nke njirimara, ozi, na ozi ya.” Nke a abụghị ịsị na Community of Christ nakweere ụkpụrụ Akwụkwọ Nsọ n'ihu ọha ma ọ bụ na-eche na Akwụkwọ Nsọ sitere n'ike mmụọ nsọ okwu maka okwu sitere na Chineke. Ọ bụ ezie na ndị otu n'otu n'otu nwere ike ịnakwere ha abụọ, nkwupụta gọọmentị nke ụka ahụ na Akwụkwọ Nsọ na-ekwu, "Akwụkwọ Nsọ dị mkpa ma dị mkpa maka ụka, ma ọ bụghị n'ihi na ọ bụ ihe na-ezighị ezi (n'echiche bụ na nkọwa ọ bụla bụ akụkọ ihe mere eme ma ọ bụ na nkà mmụta sayensị)." Kama, Akwụkwọ Nsọ na-edobe ọgbakọ nke Kraịst “na mkpughe, n'ịkwalite okwukwe na Kraịst, na n'ịzụlite ndụ nke ịbụ ndị na-eso ụzọ.” Ọzọkwa, Akwụkwọ nke Mormon na Ozizi na Ọgbụgba-ndụ adịghị edochi Akwụkwọ Nsọ. Kama, a na-ekwu na ha bụ Akwụkwọ Nsọ “n’ihi na ha na-akwado ozi ya na Jizọs Kraịst bụ Okwu Chineke dị ndụ.” Ọ dịghị onye ọ bụla n’ime obodo Kraịst ka a chọrọ ka o jiri Akwụkwọ nke Mọmọn ma ọ bụ Ozizi na Ọgbụgba-ndụ dị ka Akwụkwọ Nsọ, na nzukọ-nsọ na-ezere iwere ọnọdụ na akụkọ ihe mere eme nke Akwụkwọ nke Mọmọn (Chvala-Smith 2020).

Mfịn, ke ofụri ufọkabasi, Bible enen̄ede okpon ata akpan n̄wed N̄wed Abasi oro ẹdade. N’ihe anyị nwere ike ịkpọ mpaghara “ihe nketa Mormon” nke ụka (North America, Western Europe, na French Polynesia), Akwụkwọ nke Mọmọn na Ozizi na Ọgbụgba ndụ nwere ike ma ọ bụ ghara iji ya mee ihe na ọrụ. N’akụkụ ụfọdụ nke ụka dịpụrụ adịpụ mpaghara ndị a, ojiji nke Akwụkwọ nke Mormon na Ozizi na Ọgbụgba ndụ bụ ihe a na-anụbeghị (Howlett na Duffy 2017).

Ndị obodo Kraịst na-eji New Revised Standard Version nke Bible eme ihe n'ọgbakọ ndị na-asụ Bekee. Kemgbe 1980s, ederede a edochiela ihe Community of Christ otu mgbe a na-akpọ “Inspired Version,” ndegharị ederede nke Akwụkwọ Nsọ nke Joseph Smith, Jr. na Sydney Rigdon mere ma mechaa akụkụ ya n'ime 1830s. N'ikwekọ n'ogbe nke Kraịst na Iso Ụzọ Kraịst bụ́ isi, ojiji nke Inspired Version ebelatala nke ukwuu n'etiti ndị chọọchị nọ n'Ebe Ugwu America. N'ikpeazụ, ọ dịghị ọkọlọtọ nsụgharị nke Akwụkwọ Nsọ ejiri mee ihe na French na-asụ French ma ọ bụ Spanish Community nke Kraịst, ìgwè asụsụ abụọ kachasị na chọọchị na-abụghị akụkụ Anglophone nke ụka (Howlett na Duffy 2017).

Obodo Kraịst na-ekwu maka nzọpụta dịka "ọgwụgwọ maka ndị mmadụ n'otu n'otu, ọha mmadụ, na ihe nile e kere eke." Echiche a nke nzọpụta zuru oke nke gafere mmadụ nwere mgbọrọgwụ na narị afọ nke iri na itoolu, mana nkà mmụta okpukpe nnwere onwe nke narị afọ nke iri abụọ metụtakwara ya nke ukwuu (Chvala-Smith 2020).

N’ihe ka ukwuu n’akụkọ ihe mere eme ya, Obodo Kraịst kwusiri ike na nkà mmụta okpukpe gbasara ọha mmadụ nke Alaeze Chineke nke ha kpọrọ “Zion.” Ruo n’afọ 1960, Zion for Community of Christ bụ obodo nkịtị nke Jerusalem Ọhụrụ nke ha chọsiri ike ịrụ na Ógbè Jackson, Missouri, obodo ebe a na-agaghị enwe ogbenye, ebe ndị mmadụ ga-ebi n’ịdị nsọ, na ebe ndị mmadụ ga-ahụ ịdị n’otu. na udo di na Chineke. N'ọgwụgwụ narị afọ nke iri abụọ, Zaịọn ghọrọ obere “ụlọ ọkụ” na karịa “ihe iko achịcha,” iji usoro nke 1970s RLDS ọkà mmụta okpukpe. Ya bụ, Zaịọn ghọrọ otu ihe jikọrọ ya na ike Chineke maka ịdị mma n’ụwa nke e si n’ebe ọ bụla chịkọta ọnụ, dị ka ihe iko achịcha na-esasa n’ime ogbe achịcha nke mere ka o too n’ilu ozi ọma Jizọs. Zayọn ghọkwara otu ihe na udo na ikpe ziri ezi. A na-eji okwu ahụ bụ́ “ọchịchị Chineke” eme ihe ugbu a karịa okwu Zaịọn, ọ bụ ezie na a ka na-eji Zayọn akọwa Community of Christ “nkwenye iji kwusaa alaeze udo nke Chineke n’Ụwa site n’iguzobe ógbè ndị Kraịst hiwere isi n’ezinụlọ, n’ọgbakọ, n’ógbè, n’obodo ukwu. , na n'ụwa nile." Ọzọkwa, Zaịọn, okwu ihe nketa sitere n’oge Joseph Smith, ka a na-ejikarị na mpaghara Mweghachi-ihe nketa nke Community nke Kraịst karịa n’ebe ndị ọzọ (Griffiths na Bolton 2022).

Nkwenkwe RLDS ochie sitere na narị afọ nke iri abụọ kwuputara mgbagwoju anya ndụ mgbe a nwụsịrị n'alaeze atọ nke ebube ( telestial, terrestrial, na celestial ) nke ụmụ mmadụ nwere ike iketa mgbe ha nwụsịrị. E ji ihe ndị sitere na Bible na akụkụ Akwụkwọ Nsọ RLDS kwadoro ọgụgụ a nke ndụ mgbe a nwụsịrị ma bụrụ nke a na-egosipụtakarị na chaatị nkwusa e ji mee ihe n'ozi ọma. N'ụzọ doro anya, a hụrụ hell dị ka ebe nwa oge, "ụlọ mkpọrọ" na RLDS ochie na-ekwu. Mgbe 1960 gachara, echiche a gbasara ndụ mgbe a nwụsịrị adalatala nke ukwuu na Obodo nke Kraịst. N’ihu ọha, Community of Christ na-ekwusi ike na “n’ime Kraịst, ịhụnanya Chineke n’ikpeazụ ga-emeri ihe nile na-eweda ihe e kere eke n’ala ma na-eweda ya ala, ọbụna ọnwụ n’onwe ya.” Ọ bụ ezie na ọ bụghị nkwupụta zuru oke nke nzọpụta zuru ụwa ọnụ, ọtụtụ ndị otu na akụkụ nketa Mormon nke ụka na-ewere ya dị ka nke a. Ọzọ, echiche a dị nso na nghọta ndị Protestant bụ́ isi banyere ndụ ebighị ebi karịa ka ọ dị na chaatị nkwusa nke narị afọ nke iri abụọ nke ndị okenye RLDS ji mee ihe. Ka o sina dị, ọnụ ọgụgụ dị ukwuu nke elu-igwe na nwa oge nke hel na echiche RLDS ndị toro eto na-egosipụta na njedebe nke eluigwe na ala nke ọtụtụ ndị otu Community nke Kraịst nakweere ugbu a dị ka ụwa zuru oke (Chvala-Smith 2020; Griffiths na Bolton 2022).

RITUALS / PRACTICES

Taa, Community of Christ na-amata emume asatọ nke ọ kọwara dị ka “sakramenti.” Ọ bụ ezie na asụsụ dị n'akụkụ emume ndị a agbanweela (tupu 1960s, a na-akpọ ha "edemede"), ụdị na ọnụọgụ ha ka dị otu. Emume ndị a bụ baptizim, oriri na ọṅụṅụ (Oriri Nsọ ma ọ bụ Oriri Nsọ), nkwenye, ngozi nke ụmụntakịrị, echichi, ibikwasị aka maka ndị nrịanrịa, alụmdi na nwunye, na ngọzi nke nkwusa ozioma (nke a na-akpọ “ngọzi ndị nna ochie” n’oge tupu echichi ụmụ nwanyị).

Ndị obodo Kraịst na-eme ihe ọdịnala ndị ọzọ na-akpọ “Baptizim nke onye kwere ekwe,” ma ọ bụ baptizim na opekata mpe afọ asatọ. Ọ na-amatakwa baptizim nke omenala ndị ọzọ ma ọ bụrụ na e mere mmadụ baptizim mgbe ọ dị afọ asatọ ma ọ bụ karịa ma mee ya baptizim n'okpuru usoro ozizi atọ n'ime otu n'ime oge ochie ("n'aha nke Nna, Ọkpara, na Mmụọ Nsọ"). Ndị dị otú ahụ ekwesighi ka emeghachi ha baptizim n'ime obodo nke Kraịst. A ka na-arụrịta ụka na-aga n'ihu maka ma a ga-amatakwa baptizim ụmụaka. Ihe ndị a niile bụ ngbanwe site na ọkwa nkuzi tupu 1960 na Community of Christ nke kwuru na ike sacramental pụrụ iche yana imegharị ya baptizim maka onye ọhụrụ ọ bụla (Howlett and Duffy 2017).

Ọgbakọ ma ọ bụ Nri Anyasị nke Onye-nwe na-abịa site n'ọdịnala otu ugboro n'ọnwa n'ọgbakọ Ndị Kraịst, n'agbanyeghị na ọ nweghị amụma na-egbochi ya ime ọtụtụ ugboro. Oriri Nsọ dịkwa Onye Kraịst ọ bụla e mere baptizim, n'agbanyeghị agbụrụ ha. Ihe oriri udo nwere ike ịgụnye achịcha na ihe ọṅụṅụ mkpụrụ vaịn (mmanya), mana enwere ike ịmegharị ya na omume omenala obodo (ya bụ mmiri ara ehi aki oyibo) ma ọ bụ mkpa nri (ya bụ achịcha na-enweghị gluten). Ememe udo ahụ n’onwe ya dị nnọọ mfe, nke gụnyere ọgbakọ ahụ na-egbu ikpere n’ala ka onye ụkọchukwu ma ọ bụ okenye na-agụ ngozi okpukpe n’elu achịcha na mmanya, ma ọ bụ ngọzi jikọtara ha abụọ. Okwu nile nke ngọzi ndị a ka e nwetara site n’Akwụkwọ nke Mọmọn (Moronaị 10), otu n’ime ebe ole na ole ebe ederede nke Akwụkwọ Nsọ ka na-emetụta omume Community nke Kraịst kpọmkwem. A kwadokwara ụdị ekpere ndị a ọzọ, nke a na-emezigharị n'ụzọ dị mfe, ma na-ejikwa asụsụ na-anaghị ekewapụ nwoke na nwanyị karịa maka Chineke. Ndị nchụ-aja na ndị okenye na-ewere mmemme udo a gọziri agọzi wee jeere ọgbakọ ozi ozi, ọ bụ ezie na nzọụkwụ ikpeazụ a bụ omenala karịa iwu. N'afọ 2019, Community of Christ kwadoro ụkpụrụ nduzi maka mmemme Nri Anyasị nke Onyenwe Anyị n'ịntanetị, mmegharị nke mere emume ya n'oge ọrịa COVID dị mfe n'afọ na-esote. N'ikpeazụ, ọgbakọ ndị na-abụghị North America nwere ike ma ọ bụ ghara iso usoro ndị a maka inye udo, na-enye ekpere ọzọ ma ọ bụ usoro na-egosipụta ụkpụrụ mpaghara (Howlett and Duffy 2017).

Nkwenye n'ime obodo nke Kraịst na-eme omenala ma emesịa baptizim, mgbe ụfọdụ ozugbo emesịa baptizim. Emume a na-amata mmadụ dị ka onye zuru oke n'okpukpe na ọdịnala na-ahụta ka ọ na-enye mmadụ onyinye nke mmụọ nsọ. Taa, òtù okpukpe a na-akụzi na nkwenye “na-achọ ngọzi Chineke iji nyere ndị òtù ọhụrụ aka ito eto n’ọgbụgba ndụ ha ma jiri mmesapụ aka keta onyinye ha na-akwado ọrụ nke ụka.” Nkwenye na-enyekwa emume maka ndị na-achọ isonye na ọgbakọ Kraịst site n'òtù Ndị Kraịst ọzọ. Kama ịbụ ndị e mere baptizim ọzọ, a kwadoro ha dị ka ndị otu Community nke Kraịst. Ememe ahụ n'onwe ya nwere ndị okenye abụọ bikwasịrị aka ha ma na-ekpe ekpere na-enweghị atụ nke na-amata mbata onye nkwado n'ime ụka ahụ wee gọzie ha na n'ihu n'eso ụzọ ha (Bolton na Gardner 2022).

Ngọzi ụmụntakịrị bụ n'ụzọ ụfọdụ arụrụ ọrụ nke baptizim nwa ọhụrụ n'ọdịnala Ndị Kraịst ndị ọzọ. Ọ na-enye ndị nne na nna ohere igosi nwa ha n'ọgbakọ ha maka ememe gọọmenti na-anabata nwa ahụ n'ime obodo. Ndị okenye abụọ, ndị nne na nna ma ọ bụ ndị nlekọta nwa ahụ họpụtara, bikwasịrị aka iji gọzie nwa ahụ ma kpee ekpere ngọzi. Enwere ike ị nweta mmalite nke emume a n'ụbọchị mbụ nke ngagharị nke ndị nsọ nke ụbọchị ikpeazụ, ma eleghị anya omume Baptist nke otu oge ahụ na-emetụta ya. Na omume, Community nke ngọzi Kraịst nke ụmụaka nwere ike ịgụnye ụmụaka site na nwata ruo na afọ asaa (Howlett and Duffy 2017).

Echichi bụ akụkụ nke usoro nke na-amalite mgbe onye pastọ mpaghara ma ọ bụ onye nchịkwa mpaghara 'kpọrọ' onye toro eto na ọkwa nchụaja. Onye ahụ na-amata ma ọ ga-anabata oku a. Ọ bụrụ na ha ekweta, ọgbakọ dị n’ógbè ahụ na-atụ vootu na òkù ahụ. Ọ bụrụ na “oku” ahụ bụ n'ụlọ ọrụ ndị okenye ma ọ bụ n'elu, ọgbakọ ogbako mpaghara (nke a na-akpọ ọgbakọ “Mission Center”) ga-eme ntuli aka na ya. Onye a na-aga ime ga-ewerekwa nkuzi dị mkpirikpi atọ nke na-ekpuchi isiokwu ndị dị ka ọrụ nke ụlọ ọrụ ha, iji akwụkwọ nsọ na ikwusa ozi ọma na-arụ ọrụ, na ụkpụrụ omume na iwu nke ha nwere dị ka onye ozi. N'ikpeazụ, ọ bụrụ na a kwadoro ya, a na-ahọpụta onye a ga-ahọpụta site na ibikwasị aka n'ememe ọha na eze nke ma ọ dịkarịa ala mmadụ abụọ e chiri echichi na-ekpe ekpere na-enweghị isi na-enyefe onye ọrụ ahụ. Ọtụtụ n’ime ndị e chiri echichi bụ ndị ozi na-arụ ọrụ abụọ bụ́ ndị ga-eje ozi n’ọgbakọ dị n’ógbè ha. Ọ bụ ezie na echichi abụghị nke zuru ụwa ọnụ maka ndị okenye na Community of Christ, ọtụtụ ndị nọ n'ọrụ, ndị nwoke na ndị nwanyị na-enye onyinye ka a na-akpọ n'ọkwa nchụ-aja ma chie echichi n'oge ụfọdụ na ndụ ha. A kọwapụtara ihe ndị ọzọ gbasara nhazi ọkwa nchụaja na ngalaba dị n'okpuru. Kemgbe 1984, enwere ike chiri ụmụ nwanyị echichi na Community of Christ. Kemgbe 2013, LGBTQ nwere ike echichi na Community of Christ na US, Canada, Australia, UK, na Western Europe (Howlett and Duffy 2017).

Ibikwasị aka n’isi maka ndị ọrịa bụ sacrament nke na-esi n’echiche nke sacrament nke ndị nsọ Ụbọchị Ikpeazụ mbụ ndị na-agụ Akwụkwọ Nsọ n’ụdị ụdị. Dabere n’ịgụ ihe e ṅomiri nke Jems 5:14 ndị ndị okenye ka ha bikwasị aka n’isi, ku ri ri ri ri ri ri ri risiri ha ekpere ọgwọ ha anya. Omenala a na-aga n'ihu na Ogbe nke Kraịst ma bụrụ sacrament nke ndị mmadụ nwere ike ịrịọ maka oge nsogbu dị adị, yana maka ọrịa anụ ahụ. N'okwu mkparịta ụka, a na-akpọ ya "ndministration" (Howlett and Duffy 2017).

Alụmdi na nwunye bụkwa ihe a na-ewere dị ka sacrament na obodo nke Kraịst. Ndị ụkọchukwu, ndị okenye na ndị isi nchụaja ka e nyere ikike ime ememe alụmdi na nwunye. Kemgbe 2013, ndị otu n'ọkwa nchụaja ndị a dị na US, Canada, Australia, UK, na Western Europe nwere ike ịme emume alụmdi na nwunye maka ndị LGBTQ ebe iwu kwadoro.

Ngọzi nke ozi ọma na-eje ozi dị ka otu sacrament pụrụ iche ma e jiri ya tụnyere omenala ndị ọzọ na-abụghị nke Ndị Nsọ nke Ikpeazụ. Malite n'afọ ndị 1830 wee kpọọ ya "ngọzi ndị nna," sacrament ahụ tolitere site n'ọchịchọ nke ndị nna gọzie ụmụ ha tupu ha anwụọ ma malite ngwa ngwa ghọọ emume nke "nna maka ụka" ma ọ bụ echichi "nna nna. ” gọziri onye chọọchị. N’ememe ahụ, onyeisi ndị bishọp ga-ebikwasị aka ha n’isi onye otu chọọchị n’ememe ọha ma gọzie ha nke ukwuu, mgbe ụfọdụ na-ebu amụma banyere ọdịnihu onye ahụ ma ọ bụ ikechichi ha ike. Onye ode-akwukwọ dekọrọ ekpere a ma nye onye a gọziri agọzi. Taa, emume a esiwo n’ememe ọha na eze gaa n’ememe nzuzo na nzuzo nke onye na-ezisa ozi ọma (ndị nwoke na ndị nwanyị nwere ike ije ozi n’ọfis) na-ekpe ekpere ngọzi n’isi otu onye toro eto nke e dekọrọ ma mesịa nye ha, ihe niile. nke a na-emekarị n'ememe nzuzo nke onye nkwusa ozi ọma, onye a gọziri na otu onye ọzọ gara. Ekpere a bụ iji nye onye a gọziri agbamume na ntụzịaka, mana ndị na-ekwusa ozi ọma anaghịzi ebu amụma ma ọ bụ mechie ngọzi bara ụba n’isi mmadụ. Na mgbakwunye, ebe a na-enye mmadụ naanị otu ugboro na ndụ ha, ndị otu Kraịst nwere ike ịrịọ ndị na-ekwusa ozi ọma ngọzi n'oge ọ bụla na ndụ ha, ọkachasị n'oge mgbanwe (Howlett na Duffy 2017; Bolton na Gardner 2022).

NKWUKWU / LEADERSHIP

Ogbe nke Kraist ahaziela nnukwu omenala ọchịchị abụọ nke otu okpukperechi nke America, ọchịchị site na mkpebi nke episcopacy na ọchịchị site na mkpebi nke ndị nnọchi anya ọgbakọ. Maka ndị mbụ, Ogbe nke Kraịst nwere nhazi ọkwa nchụ-aja dị mgbagwoju anya nke sitere na ndị dekọn ruo n'ọkwa nke “onye amụma, ọhụ-ụzọ, na onye mkpughe” maka onye isi oche nke ụka ahụ. Nke a bụ akụkụ na akụkụ nke ihe nketa ọgbakọ ahụ dị na Nzukọ-nsọ mbụ nke Joseph Smith na iwu ọkwa nchụ-aja ya abụọ, nke nwere ọkwa-ọrụ nke dikọn, onye nkuzi na onye nchụ-aja (Ọkwa Nchụ-aja nke Erọn) na okenye, onye isi nchụ-aja, iri asaa, onyeozi, na Onye-isi nduzi nke onye isi. Ọkwa nchụ-aja (Ọkwa Nchụ-aja Melkisidec). Na omume, nke a pụtara na ọkwa nchụ-aja nke Erọn (ndị nile bụ ndị toworo eto) nwere ikike n’ọgbakọ dị n’ime ha. Ọkwa nchụ-aja Melchisidec nwere ike ime otu ihe ahụ, mana ụfọdụ nwekwara ikike mpaghara ma ọ bụ n'ofe ụka, kwa. N’elu usoro ndu nke ụka a bụ Ndị-isi Nduzi Mbụ (“onye amụma” nke ụka na ndị ndụmọdụ abụọ), Kansụl nke Ndịozi Iri na Abụọ, na Onyeisi Bishọpric (ndị isi ego nke ụka kacha elu). Mgbe ụfọdụ, otu atọ ndị a na-ezukọ ọnụ iji mee atumatu nhazi na "Joint High Council." N’ikpeazụ, ndị isi oche mbụ na-eje ozi dị ka ndị isi nchịkwa nke ọgbakọ ahụ, ebe ndị ozi na-eje ozi dị ka ndị isi mpaghara (Griffiths na Bolton 2022).

Nke bụ́ eziokwu bụ na a na-akpọ òtù ndị isi n'ụka kacha elu dị ka ihe omume “ndị isi ala” n'ebe ndị America si malite Community of Christ na mkpali ya n'otu oge ahụ sacerdotal na ọchịchị onye kwuo uche ya. A na-egosipụta oke mkpali nke ikpeazụ site na Nzukọ Ụwa, nzukọ atọ nke ndị nnọchi anya a họpụtara ahọpụta nke kwadoro iwu niile dị mkpa na Community nke Kraịst. Onye ọ bụla e mere baptizim na onye a kwadoro na Community of Christ nwere ike ije ozi dị ka onye nnọchiteanya na Nzukọ Ụwa ma ọ bụrụ na ọgbakọ mpaghara ha họpụtara ha ime ya. Iwu na Nzukọ Ụwa nwere ike ịmalite site na nkwupụta gọọmentị gbasara ikpe ikpe ọha na eze na ikike maka ngalaba nchịkwa ọhụrụ. Ọbụlagodi mkpughe nile nke onye-amụma ụka nyere ga-enwerịrị nkwado nke Nzukọ-nsọ ụwa tutu etinye ha na ọgbakọ nkuzi na ọgbụgba-ndụ nke Kraịst. Nke ikpeazụ anaghị enweta nkwado pro forma mgbe niile, kwa. Mkparịta ụka dị ịrịba ama nke ndị nnọchiteanya ogbako kwupụtara emeela ka ndị amụma gara aga dọkpụrụ ma ọ bụ gbanwee akwụkwọ ndị dị otú ahụ (Howlett and Duffy 2017).

N'oge na-adịbeghị anya, ogbako mpaghara, karịa Nzukọ Ụwa, kwadoro atumatu gburugburu LGBTQ gụnyere nke nwere ike kewaa ụka zuru ụwa ọnụ ma ọ bụrụ na akwadoro maka òtù niile. Nke a weghaara usoro eji kwado nchichi ụmụ nwanyị n'afọ ndị 1980, nke e jiri mkpughe sitere n'aka Onye-amụma mee ya na nzuko mba ụwa mere ntuli aka ya na enweghị nkwenye siri ike. Ya mere, Community of Christ enyela ikike dị ịrịba ama nye mpaghara mpaghara na ọgbakọ maka okwu ndị ọgbakọ Nzukọ Ụwa nke ụka ga-ekpebiri n'oge gara aga (Howlett and Duffy 2017).

ISSUES / CHALLENGES

Obodo Kraịst na-eche ma ihe ịma aka gbasara igwe mmadụ na nke ego ihu maka ọdịnihu. Kemgbe afọ ndị 1980, òtù okpukpe a adaala n'akụkụ abụọ ahụ ka ha gbachara na 1970s. Mmụba ọnụ ọgụgụ mmadụ n'èzí North America na South South, nke a tụlere dị ka nnukwu uto, apụtala n'oge gara aga ka mbelata mmefu ego maka Community Community nke ndị ozi Kraịst emeela ka ọgbakọ pụọ ka ndị ozi ha na-achọ njikọ na ego sitere n'okpukpe ndị ọzọ. . N'ime North America, Community of Christ bụ isi awọ, mana ọ bụghị ọgbakọ na-eto eto. N’afọ 2010, akụkọ ime ụlọ ụka nke Onye isi oche Bishopric, nke e mere na Nzukọ Ụwa, kpughere na nkezi afọ onye na-enye onyinye ego na Community of Christ dị iri isii na itoolu, nke ji afọ iri zuru ezu tolite karịa nkezi afọ nke inye onyinye ego. Ndị isi ụka Protestant. Mbibi dị omimi nke nhazi nhazi na mmemme nke ụka sochiri (Howlett 2013).

Otu ihe dịpụrụ iche na usoro ndị ahụ e kwuru n'elu bụ nbata nke ndị a na-akpọ "Ndị na-achọ Ụbọchị Ikpeazụ," ndị bụbu ndị otu Nzukọ-nsọ nke Jizọs Kraịst nke Ndị-nsọ Ụbọchị Ikpeazụ a bụ ndị jikọrọ aka na Community nke Kraịst bụ n'ihi ụkpụrụ ikpe ziri ezi nke ọha mmadụ na nke zuru oke. nsonye nke ụmụ nwanyị na ndị LGBTQ na-edu ndú (opekata mpe n'ime US, Canada, Australia, na Western Europe). Ọtụtụ n'ime ndị otu ọgbakọ ọhụrụ a dị afọ iri atọ na iri anọ ma nwee ezinụlọ. Ma ha ga-ewepụ omume na-aga n'ihu na Community of Christ graying graying (Howlett and Duffy 2017).

N'ihe gbasara nkà mmụta okpukpe, Community of Christ ka ga-achọpụta ma ọ ga-esonye n'òtù ndị ụka udo nke akụkọ ihe mere eme ma ọ bụ na-anọ n'akụkụ ndị a na-akpọ isi ndị Protestant na otu dị na Kansụl Ụwa nke Ụka bụ ndị na-agbaso iwu nke "udo." Nke ikpeazụ dị ka o yikarịrị, n'ihi na ọnụ ọgụgụ nke pacifists na Community of Christ ka dị ntakịrị, na chọọchị ahụ kwadoro ndị ụkọchukwu ndị agha. Nzukọ ụwa n'ọdịnihu ga-ekpebi nke a.

Ruo n’ókè dị aṅaa ka ihe nketa nke oge Joseph Smith ga-eme ka ọgbakọ nke Kraịst mara n’ọdịnihu? Ụlọ ụka nke Smith mụrụ (ọkwa nchụ-aja na ndị isi nchịkwa) na-ebi na Ogbe nke Kraịst. Na-arụ ụka, ihe ndị Smith-oge ihe nke iwu obodo na naanị mmekọrịta akụ na ụba, dị ka akụkọ Smith's Zion siri kpuchiri, na-akpụzi Community of Christ ecumenical work na udo na ikpe ziri ezi na-akwado ugbu a (Griffiths and Bolton 2022). N'agbanyeghị nke ahụ, ihe ndị a ọ̀ bụ ihe na-akpali akpali ma ọ bụ reagents, nke mbụ na-ejigide njirimara ya na mmeghachi omume ma na-eji nke ikpeazụ eme ihe na ya?

Foto

Foto #1: Joseph Smith, Jr.
Foto #2: Joseph Smith III.
Onyonyo #3: Temple Mormon, Temple Kirtland na Kirtland, Ohio.
Foto #4: Akara udo nke RLDS.
Foto #5: Frederick Madison Smith.
Foto #6: Wallace B. Smith
Onyonyo #7: Ogbe nke Temple Kraịst dị na Independence, Missouri.

References

Bolton, Matiu. 2023. Site na Mgbasa Ozi Militar gaa na Nguzogide Radical: Mgbanwe Mgbanwe Ọchịchị nke Charles D. Neff. Independence, Missouri: Akwụkwọ John Whitmer.

Bolton, Andrew na Jane Gardner. 2022. Sakramenti: Akara, Pụtara & Iso Ụzọ. Independence, Missouri: Herald House.

Brown, Samuel Morris. 2012. N’elu-igwe dịka ọ dị n’ụwa: Joseph Smith na Mkpebi Mormon mbụ nke Ọnwụ. New York: Oxford University Press.

Chvala-Smith, Anthony. 2020. Ịchọgharị Nkwenye bụ isi na Ogbe nke Kraịst: nkọwa. Independence, Missouri: Herald House.

Griffiths, Casey Paul na Andrew Bolton, ed. 2022. Mweghachi: Ndị Ọkammụta na Mkparịta ụka sitere na Community of Christ and the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints. Provo, Utah: Ụlọ Ọrụ Ọmụmụ Okpukpe, BYU na Akwụkwọ John Whitmer.

Howlett, David J. 2022. “Chọọchị RLDS, okpukperechi zuru ụwa ọnụ, na ijikọ ụwa ọnụ: Ihe kpatara ọmụmụ nke okpukpere chi ka ji dị mkpa.” Journal of Mormon History 48: 1-14.

Howlett, David J. 2020. "Gịnị kpatara okpukpere chi ji rịa ugwu: Ntugharị RLDS na Highland Tribal India na Midwestern America, 1964-2001." History Church: Studies in Christianity and Culture 89: 633-58.

Howlet, David J. 2014. Temple Kirtland: Akụkọ ndụ nke Oghere Dị Nsọ nke Mormon Kekọrịtara. Mahadum nke Illinois Press.

Howlett, David J. 2013. "'Anyị abụghị ndị Mormons': Alterity and Church History in the Community of Christ." Fides et History 45: 101-08.

Howlett, David J. 2007. “Ọnwụ na Mbilite n’ọnwụ nke RLDS Zaịọn: Ọmụmụ Ihe n’ime ‘Amụma Fadara’.” Dialogue: A Journal of Mormon Echiche 40: 112-31.

Howlett, David J. na John-Charles Duffy. 2017. Mormonism: Ihe ndabere. New York: Routledge.

Hurlbut, D. Dmitri. 2019. "Gobert Edet na ntinye nke Ụka RLDS n'ime ndịda ọwụwa anyanwụ Nigeria, 1962-1966." Journal of Mormon History 45: 81-104.

Launius, Roger D. 1996. “Ọrụ dị egwu: Joseph Smith III na Ahụmahụ Nauvoo.” Pp. 231-50 n'arọ Ala-eze na Mississippi legharịrị: Nauvoo na Mormon History, bụ Roger D. Launius na John E. Halwas deziri. Urbana: Mahadum nke Illinois Press.

Launius, Roger D. 1988. Joseph Smith III: Onye-amụma na-eme ihe ike. Urbana: Mahadum nke Illinois Press.

Launius, Roger D. 1984. “Mrmon Quest for a Perfect Society na Lamoni, Iowa, 1879-1890.” Akụkọ banyere Iowa 47: 325-

Mulliken, Kenneth R. “Arụmụka Ọchịchị Kasị Elu: Theocracy Versus Democracy in the Reorganized Church, 1915-1925.” Pp. 91-124 n'arọ Ka Esemokwu Kwụsị: Mgbanwe nke Ọgbaghara na Nzukọ-nsọ a hazigharịrị nke Jisus Kraịst nke Ndị-nsọ Ụbọchị Ikpeazụ a., nke Roger D. Launius na WB “Pat” Spillman deziri. Nnwere onwe: Graceland/Park Press.

Ross, Nancy, David Howlett na Zoe Kruse. 2022. "Ntugharị Nchịkọba Ụmụ nwanyị na Ụka RLDS: Echiche akụkọ ihe mere eme na mmekọrịta ọha na eze." Nyochaa Ọmụmụ Mormon 9: 15-26.

Saura, Bruno. 1995. Les Sanitos (Te Mau Sanito). Independence, MO: Ụlọ Mbipụta Herald.

Scherer, Mark A. 2016. Njem nke ndị mmadụ: Oge nke Communitywide Community, 1946-2015. Independence, MO: Community of Christ Seminary Press.

Scherer, Mark A. 2013. Njem nke ndị mmadụ: Oge nhazigharị, 1844 ruo 1946. Independence, MO: Community of Christ Seminary Press.

Scherer, Mark A. 2000. "From Reaction to Proaction?: African-American in the History of the Reorganized Church." Akwụkwọ akụkọ John Whitmer Historical Association 20: 111-32.

Shipps, Jan. 2002. "Olee otu Mormon bụ obodo nke Kraịst?" Akwụkwọ akụkọ John Whitmer Historical Association 22 (Nauvoo Conference Special Edition): 195-204.

Vanel, Chrystal. 2017. "Community of Christ: American Progressive Christianity, with Mormonism as a option." Dialogue: A Journal of Mormon Echiche 50: 39-72.

Ụbọchị Mgbasa Ozi:
11 December 2022